Uzun dönem ikamet izni, Türkiye’de uzun yıllar boyunca yasal olarak ikamet eden yabancılara, belirli şartları sağlamaları halinde verilen özel bir oturma iznidir. Bu izin, yabancılara Türk vatandaşlarına yakın haklar tanırken, bazı kamu hakları konusunda sınırlamalar getirmektedir.
Uzun Dönem İkamet İzninin Avantajları
Uzun dönem ikamet izni sahibi yabancılar, çalışma, sosyal güvence, eğitim gibi birçok haktan Türk vatandaşlarına benzer şekilde faydalanabilir. Ayrıca, sınır dışı edilme veya ikamet izni yenilememe gibi konularda diğer yabancılara kıyasla daha güçlü hukuki güvencelere sahiptirler. Ancak, bu izin sahipleri askerlik yapma yükümlülüğünden muaftır ve seçme-seçilme hakkına sahip değildirler.
Uzun Dönem İkamet İzninin Şartları Nelerdir?
Uzun dönem ikamet izni alabilmek için 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nda belirlenen bazı şartları yerine getirmek gerekmektedir:
- En az sekiz yıl boyunca Türkiye’de kesintisiz yasal ikamet etmiş olmak,
- Son üç yıl içinde devlet destekli sosyal yardımlardan faydalanmamış olmak,
- Kendisi ve ailesinin geçimini sağlayacak düzenli ve yeterli bir gelir kaynağına sahip olmak,
- Geçerli bir sağlık sigortasına sahip olmak,
- Kamu düzeni ve güvenliği açısından tehdit oluşturmamak.
Başvuru Süreci ve Değerlendirme
Uzun dönem ikamet izni başvuruları Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Türkiye, Avrupa Birliği’nden farklı olarak, uzun dönem ikamet iznini otomatik bir hak olarak tanımamaktadır. Sekiz yıllık yasal ikamet süresi dolsa dahi, İçişleri Bakanlığı’nın onayı gerekmektedir. Kamu güvenliği, kamu düzeni ve ülkenin mevcut siyasi konjonktürü gibi faktörler göz önünde bulundurularak başvurular idari takdir yetkisi kapsamında değerlendirilir.
Avrupa Birliği ülkelerinde ise uzun dönem ikamet izni için beş yıl boyunca kesintisiz ikamet etmek, ekonomik olarak bağımsız olmak ve kamu güvenliğine tehdit oluşturmamak yeterlidir. Türkiye’nin belirlediği sekiz yıllık süre, AB standartlarından daha uzun bir süreç gerektirmektedir.
Kimler Uzun Dönem İkamet İzninden Faydalanamaz?
Uzun dönem ikamet iznine belirli yabancı grupları başvurabilmektedir. Aşağıdaki kişiler bu izinden faydalanamaz:
- Mülteciler,
- Şartlı mülteciler,
- Geçici koruma altında bulunan yabancılar,
- Vatansız kişiler.
Bu kişiler, kendi özel statülerine bağlı olarak farklı hukuki rejimlere tabidirler.
Sonuç
Uzun dönem ikamet izni Türkiye’de kalıcı olarak yaşamayı düşünen yabancılar için büyük avantajlar sunmaktadır. Ancak, bu iznin verilmesi tamamen idari bir takdir yetkisine bağlı olup, başvuru sahibinin tüm kriterleri karşılaması gerekmektedir. Türkiye’de uzun vadeli bir yaşam planı olan yabancıların, belirlenen şartları yerine getirerek başvurularını eksiksiz yapmaları önemlidir.
Diğer yazılarımız:
Yabancıların Türkiye’de Çalışma İzni Alma Zorunluluğu
Yabancı Çalışma İzni Nasıl Alınır? Başvuru ve Şartlar
Yabancılar İçin Oturma (İkamet) İzni: Başvuru, Çeşitleri ve Şartlar
Deport (Sınır Dışı Etme) Nedir?