1136 sayılı Avukatlık Kanunu, avukatlık mesleğini hem kamu hizmeti hem de serbest meslek olarak tanımlamaktadır. Bu çerçevede, Kanun’un 35. maddesi, belirli hukuki işlemlerin yalnızca baroya kayıtlı avukatlar tarafından yürütülebileceğini düzenlemektedir.Bununla birlikte, belirli şartları sağlayan anonim şirketler için sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğu da getirilmiştir.
Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre, esas sermayesi 250.000 TL ve üzeri olan anonim şirketlerin ya bünyelerinde avukat istihdam etmesi ya da sözleşmeli bir avukattan hukuki destek alması gerekmektedir. Bu yükümlülüğe uyulmaması durumunda ise anonim şirketler ciddi idari para cezaları ile karşı karşıya kalabilir.
Hangi Şirketler İçin Zorunluluk Var?
Avukat bulundurma zorunluluğu, tüm anonim şirketler için geçerli değildir. Kanuna göre şu şartları sağlayan anonim şirketler için geçerlidir:
- Kuruluş aşamasında esas sermayesi 250.000 TL ve üzeri olan anonim şirketler, ticaret siciline tescil edildikleri anda bu yükümlülüğe tabi olurlar.
- Başlangıçta 250.000 TL’nin altında bir sermaye ile kurulan ancak sonradan sermaye artırımıyla bu sınırı aşan anonim şirketler, sermaye artırım kararının ticaret siciline tescil edildiği andan itibaren avukat bulundurmak zorundadır.
Zorunluluğa Uymamanın Cezası Nedir?
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’na göre, yükümlülüğe uymayan anonim şirketler her ay için idari para cezası ile karşı karşıya kalır. Cumhuriyet savcısı tarafından uygulanacak bu cezalar, şirketlerin hukuki danışmanlık hizmeti almamasının doğurabileceği riskleri en aza indirmeyi amaçlamaktadır.
Anonim Şirketlerin Dikkat Etmesi Gerekenler
Anonim şirketlerin idari para cezası ile karşılaşmamaları için, bulundukları şehirdeki Baro Başkanlığı tarafından yapılan bildirimlere 10 gün içinde yanıt vermeleri gerekmektedir. Şirketlerin, eğer sözleşmeli avukatları varsa, şu belgeleri baroya sunmaları gerekir:
- Avukat ile yapılan sözleşmenin örneği
- Ödenen ücretleri gösteren serbest meslek makbuzu veya ödeme belgesi
- Eğer avukat sigortalı olarak çalışıyorsa, ilgili yılın maaş bordroları
Birden fazla avukat istihdam eden şirketlerin yalnızca bir avukatın maaş bordrosunu sunmaları yeterlidir.
Hukuki İhtilaflar ve Çözüm Yolları
Anonim şirketler, sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğuna uymadıkları için aldıkları para cezalarına karşı hukuki yollara başvurabilirler. Ancak Uyuşmazlık Mahkemesi’nin kararı doğrultusunda, bu tür davalar idari yargı yerine adli yargıda, yani sulh ceza mahkemelerinde görülmektedir.
Uyuşmazlık Mahkemesi’nin 29.12.2014 tarihli kararında, bu tür idari para cezalarının Kabahatler Kanunu kapsamında olduğu ve adli yargının yetkili olduğu açıkça belirtilmiştir.
Sonuç
Sermayesi 250.000 TL ve üzeri olan anonim şirketlerin, hukuki yaptırımlarla karşılaşmamaları için ya bordrolarında bir avukat çalıştırmaları ya da sözleşmeli bir avukat ile hukuki danışmanlık hizmeti almaları zorunludur. Aksi halde her ay için belirlenen yüksek tutarlarda idari para cezası uygulanmaktadır.
Bu zorunluluk, şirketlerin hukuki süreçlerini sağlıklı bir şekilde yürütmelerini sağlarken, aynı zamanda pay sahipleri, çalışanlar ve alacaklılar açısından da güvenilir bir ticaret ortamı oluşturmayı amaçlamaktadır. Anayasa Mahkemesi de söz konusu düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmadığına hükmetmiştir.
Bu nedenle, yükümlülük kapsamındaki anonim şirketlerin, yasal risklerden kaçınmak için en kısa sürede bir avukat ile anlaşmaları büyük önem taşımaktadır.
Diğer yazılarımız:
E-Ticaret Sözleşmeleri: E-Ticaret Sitelerinde Bulunması Gereken Hukuki Metinler
Marka Hükümsüzlüğü Davası Nedir? Nasıl Açılır?
KVKK Aydınlatma Metni Nedir? Nasıl Hazırlanır?
Anonim ve Limited Şirketlerin Özellikleri ve Aralarındaki Farklar
Limited Şirketlerde Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma Süreci
Limited Şirket Nedir? Limited Şirket Nasıl Kurulur?
Hukuki Danışmanlık Hizmeti: Nedir, Nasıl Alınır ve Neden Önemlidir?