Boşanma süreci yalnızca duygusal bir ayrılık değil; aynı zamanda ciddi bir mal paylaşımı ve ekonomik bölüşüm sürecidir. Evlilik süresince edinilen malların hangi kurallara göre paylaştırılacağı, tarafların hak kaybı yaşamaması açısından büyük önem taşır. Türk Medeni Kanunu, bu konuda açık hükümler içerse de uygulamada sıkça sorun yaşanabilmektedir. Bu makalede, evlilik birliği sona erdiğinde ortak malların hangi esaslara göre paylaştırıldığı, hangi mal rejiminin geçerli olduğu, nelerin paylaşılacağı ve izlenmesi gereken usuller detaylı bir şekilde açıklanmıştır.
Mal Rejimi Nedir ve Neden Önemlidir?
Mal rejimi, eşlerin evlilik süresince edindiği malların mülkiyet ve tasarruf haklarını düzenleyen hukuki sistemdir. Evlilik sona erdiğinde mal rejimi, malların nasıl bölüşüleceğini doğrudan etkiler.
📌 Türkiye’de 01.01.2002 tarihinden itibaren yasal mal rejimi: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi
Taraflar bu tarihten önceki evliliklerinde “mal ayrılığı” rejimi altında olabilir. Özel sözleşme varsa bu da dikkate alınır.
Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi: Ne Anlama Gelir?
Bu rejime göre, eşler evlilik süresince edindikleri tüm malvarlığı değerlerinde yarı yarıya hak sahibidir. Ancak bazı mallar, kişisel mal olarak sayılır ve paylaşıma dahil edilmez.
Edinilmiş mallara örnekler:
- Maaş ve ücret gelirleri
- Emekli ikramiyesi
- İşletmeden elde edilen kazanç
- Araç, konut (evlilik içinde alınan)
- Krediyle alınan ve taksitleri evlilikte ödenen mallar
Kişisel mallara örnekler:
- Evlilik öncesi edinilen malvarlığı
- Miras ve bağış yoluyla gelen mallar
- Kişisel kullanım eşyaları
- Manevi tazminat alacakları
Malların Paylaştırılması Usulleri Nelerdir?
Boşanma kesinleştikten sonra eşler, mal paylaşımı için ayrı bir dava açmak zorundadır. Bu dava Aile Mahkemesi’nde “mal rejiminin tasfiyesi davası” olarak görülür.
🔹 Adım 1: Boşanma kararı kesinleşmelidir
Mal paylaşımı, ancak boşanma davası tamamlandıktan sonra başlatılabilir.
🔹 Adım 2: Mal rejiminin sona erdiği tarih belirlenir
Genellikle boşanma davasının açıldığı gün esas alınır. Bu tarihten sonra edinilen mallar paylaşım dışı kalır.
🔹 Adım 3: Malların tespiti yapılır
Tapu, ruhsat, banka kayıtları, gelir belgeleri toplanır. Zorunlu durumlarda bilirkişi veya keşif talep edilir.
🔹 Adım 4: Artık değerin yarısı hesaplanır
Edinilmiş mallar toplamından borçlar çıkarılır, kalan “artık değer”in yarısı diğer eşe verilir.
💡 Eşlerden biri diğerinin mal edinimine katkıda bulunduysa ayrıca katkı payı alacağı davası da açabilir.
Süreçte Dikkat Edilmesi Gerekenler
✅ Tapuda yalnızca bir eşin adına kayıtlı olması, diğer eşin hakkını ortadan kaldırmaz
✅ Gizlenen mallar bilirkişi raporları ve banka kayıtları ile ortaya çıkarılabilir
✅ Taksitli alınan mallarda ödeme tarihleri tek tek incelenir
✅ Mal paylaşımı davası, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır
Sık Sorulan Sorular
Evli kaldığımız sürede aldığım evi kendi adıma tapulattım. Yine de paylaşılacak mı?
➡️ Evet. Evlilik içinde alınmışsa, hangi eşin adına kayıtlı olduğuna bakılmaksızın paylaşılır.
Eşimin adına hiçbir şey yok, ama aileden destek aldı. Hak talep edebilir miyim?
➡️ Destek ya da ortak katkı varsa, katkı payı alacağı ile dava açılabilir.
Mal paylaşımı olmadan önce taşınmaz satılırsa ne olur?
➡️ Satış yapılsa dahi, eski eş mal rejimi kapsamında alacağının bedelini talep edebilir.
Sonuç
Ortak malların paylaştırılması, boşanmanın en karmaşık ve en çok uyuşmazlık yaşanan boyutlarından biridir. Evlilik süresince edinilen mallar, tarafların katkılarına ve yasal haklarına göre dikkatle tasfiye edilmelidir. Hak kaybı yaşamamak için bu sürecin profesyonel destekle yürütülmesi büyük önem taşır.
Unutmayın: Mal paylaşımı sadece maddi değil; adil bir ayrılığın temelidir.
Diğer yazılarımız:
Yoksulluk Nafakası Nedir? Boşanma Sonrası Yoksulluk Nafakası Şartları ve Başvuru Süreci
Yabancı Uyruklu Eşle Boşanma: Türkiye’de Boşanma Süreci ve Tanıma-Tenfiz İşlemleri
Velayet Davasında Hâkim Karar Kriterleri: Çocuğun Üstün Yararı ve Ebeveyn Yeterlilikleri
Ortak Velayet Nedir? Türkiye’de Ortak Velayet Talebi ve Hukuki Süreç
Evlat Edinme Davasında Şartlar ve Usul Kuralları
Çocukla Kişisel Görüşme Hakkı: Boşanma Sonrası Velayet ve Görüşme Düzenlemeleri
Çekişmeli Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat: Şartlar, Deliller ve Hukuki Süreç
Anlaşmalı Boşanma için 1 Yıl Şartı 3 Aylık Evliyim, Anlaşmalı Boşanabilir Miyim (1) (1)
İstanbul’da Boşanma Avukatı Nasıl Bulunur? Adım Adım Rehber
Koruma Kararı Başvuru Süreci ve Uygulama Yöntemleri
Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir? Yoksulluk ve İştirak Nafakası Hesaplama
Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Mal Paylaşımı Davası Dilekçesi: Örnek ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Boşanma Dilekçesi Örneği ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İddet Müddetinin Kaldırılması Dava Dilekçesi Örneği ve Dikkat Edilmesi Gerekenler