Çocukla Kişisel Görüşme Hakkı: Boşanma Sonrası Velayet ve Görüşme Düzenlemeleri

Boşanma ya da ayrılık sonrası en hassas hukuki düzenlemelerden biri, velayet kendisine verilmeyen ebeveynin çocukla kişisel ilişki kurma hakkıdır. Bu hak, sadece ebeveynin değil, aynı zamanda çocuğun da temel bir hakkıdır. Uygulamada “kişisel ilişki düzenlemesi” ya da “çocukla görüşme hakkı” olarak bilinen bu düzenleme, Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesi uyarınca yapılmaktadır.

Bu makalede, çocukla kişisel görüşme hakkı nedir, nasıl belirlenir, hangi kriterler dikkate alınır ve uygulamada ne gibi sorunlarla karşılaşılabilir? sorularına net ve kapsamlı yanıtlar bulabilirsiniz.

Kişisel Görüşme Hakkı (Hak Görüşü) Nedir?

Kişisel görüşme hakkı, velayet hakkı kendisine verilmeyen ebeveynin çocukla düzenli aralıklarla görüşebilmesini sağlayan yasal düzenlemedir. Amaç, çocuğun anne ve babasıyla bağını koruyarak sağlıklı bir gelişim sürdürmesini sağlamaktır.

📌 Bu hak sadece ebeveyne değil, bazı durumlarda büyükanne, dede ve kardeş gibi yakın akrabalara da tanınabilir.

Hangi Durumlarda Kişisel Görüşme Hakkı Düzenlenir?

Boşanma davalarında hâkim re’sen değerlendirir
Velayet değişikliklerinde yeniden belirlenebilir
Anne ve babanın anlaşmasıyla protokole bağlanabilir
Ayrı yaşayan ama evli olan eşler arasında da düzenlenebilir

Görüşme Hakkı Nasıl Belirlenir?

📌 Belirleyici Kriter: Çocuğun Üstün Yararı

Mahkeme, kişisel ilişkiyi düzenlerken yalnızca ebeveynin talebini değil, çocuğun fiziksel, duygusal ve psikolojik gelişimini dikkate alır. Gerekirse uzman raporu alır.

Dikkate Alınan Unsurlar:

✅ Çocuğun yaşı ve eğitim durumu
✅ Ebeveynlerin yaşam koşulları
✅ Ebeveynin çocuğa karşı ilgisi
✅ Daha önceki görüşme geçmişi
✅ Uzaklık ve ulaşım koşulları
✅ Çocuğun beyanı (özellikle 8 yaş üstü)

Görüşme Takvimi Nasıl Belirlenir?

Mahkeme, kişisel ilişkiyi düzenlerken genellikle aşağıdaki gibi bir takvim oluşturur:

Haftalık görüşme: Her ayın 1. ve 3. haftası Cumartesi 10.00 – Pazar 18.00 arası
Bayramlar: Dini ve milli bayramların bir günü
Yaz tatili: Her yıl Temmuz ayının 1. günü ile 15 Ağustos arası
Doğum günleri: Taraflar anlaşırsa paylaşılır
Okul tatilleri: Yarıyıl ve yaz tatili süresi içinde eşitlik gözetilir

💡 Taraflar aralarında anlaşırsa, daha esnek veya genişletilmiş görüşme planları da uygulanabilir.

Çocuğun Görüşme Hakkı Reddedilebilir mi?

Evet, ancak bu istisnai bir durumdur. Aşağıdaki hallerde mahkeme kişisel ilişki kurulmasını kısıtlayabilir veya tamamen engelleyebilir:

❌ Ebeveynin çocuğa zarar verme riski varsa
❌ Cinsel istismar, şiddet, ağır psikolojik baskı öyküsü varsa
❌ Çocuğun gelişimini tehdit edecek davranışlar varsa
❌ Uyuşturucu, alkol, suç geçmişi gibi ciddi olumsuzluklar söz konusuysa

Görüşme Hakkı Nasıl Uygulanır?

📌 Görüşme düzenlemesi mahkeme kararı ile kesinleştikten sonra:

Taraflar gönüllü şekilde uygulamalıdır
Uygulanmazsa icra müdürlüğü kanalıyla zorla görüşme sağlanabilir
Çocuk teslimi emri verilebilir
Görüşmeye engel olan tarafa para cezası, tekrarında tazyik hapsi uygulanabilir

Sık Sorulan Sorular

Çocuğum görüşmek istemiyor, yine de götürmek zorunda mıyım?
➡️ Mahkeme kararı kesinleştiyse, uygulanması zorunludur. Ancak çocuğun psikolojik durumu ciddi şekilde etkileniyorsa uzman desteği alınmalı, yeniden düzenleme talep edilebilir.

Karşı taraf görüşmeye gelmiyor. Ne yapabilirim?
➡️ Karara uymayan taraf hakkında icra takibi başlatılabilir, mahkemeye başvurularak yaptırım istenebilir.

Çocuğun görüşme hakkı büyükanneye verilebilir mi?
➡️ Evet. Özel durumlarda çocuğun dede, babaanne gibi yakın akrabalarıyla da kişisel ilişki kurulması mahkeme tarafından düzenlenebilir.

Sonuç

Çocukla kişisel görüşme düzenlemesi, sadece bir ebeveyn hakkı değil, aynı zamanda çocuğun korunması gereken temel bir hakkıdır. Uygulama esnasında yaşanacak her türlü ihlal, çocuğun gelişimi üzerinde kalıcı izler bırakabilir. Bu nedenle hem görüşme hakkı talep edilirken hem de düzenleme yapılırken, çocuğun üstün yararı temel alınmalı ve sürece uzman hukuki destekle yaklaşılmalıdır.

Unutmayın: Ebeveynler ayrılabilir ama çocuk anne ve babasına aynı anda ihtiyaç duyar.

Diğer yazılarımız:

Yoksulluk Nafakası Nedir? Boşanma Sonrası Yoksulluk Nafakası Şartları ve Başvuru Süreci

Yabancı Uyruklu Eşle Boşanma: Türkiye’de Boşanma Süreci ve Tanıma-Tenfiz İşlemleri

Velayet Davasında Hâkim Karar Kriterleri: Çocuğun Üstün Yararı ve Ebeveyn Yeterlilikleri

Ortak Velayet Nedir? Türkiye’de Ortak Velayet Talebi ve Hukuki Süreç

Boşanmada Mal Paylaşımı: Evlilik Süresince Edinilen Malların Bölüşümü ve Yasal Haklar

Evlat Edinme Davasında Şartlar ve Usul Kuralları

Çekişmeli Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat: Şartlar, Deliller ve Hukuki Süreç

Anlaşmalı Boşanma için 1 Yıl Şartı 3 Aylık Evliyim, Anlaşmalı Boşanabilir Miyim (1) (1)

İstanbul’da Boşanma Avukatı Nasıl Bulunur? Adım Adım Rehber

Koruma Kararı Başvuru Süreci ve Uygulama Yöntemleri