Yoksulluk Nafakası Nedir? Boşanma Sonrası Yoksulluk Nafakası Şartları ve Başvuru Süreci

Boşanma, eşlerin hukuki birlikteliğini sona erdirmekle birlikte, ekonomik sonuçlar doğuran bir süreçtir. Bu süreçte özellikle gelir düzeyi düşük olan eşin mağduriyet yaşamaması için hukuk sistemi tarafından “yoksulluk nafakası” adı verilen düzenli ödeme hakkı tanınır. Ancak bu nafaka her boşanan kişiye değil, yalnızca belirli şartları taşıyanlara tanınır.

Bu yazımızda, yoksulluk nafakasını kimler talep edebilir, ne zaman ve nasıl başvurulmalıdır, hangi belgelerle desteklenmelidir? sorularına güncel ve uygulamaya dönük yanıtlar sunuyoruz.

Yoksulluk Nafakası Nedir?

Yoksulluk nafakası, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan ve kusuru daha ağır olmayan eşin, diğer eşten talep edebileceği aylık ödemedir. Türk Medeni Kanunu’nun 175. maddesi uyarınca düzenlenmiştir.

📌 Amaç: Boşanma sonrası geçim sıkıntısı yaşayan eşin maddi olarak desteklenmesi ve yaşam standardının ani bir şekilde düşmesini engellemektir.

Kimler Yoksulluk Nafakası Talep Edebilir?

Yoksulluk nafakasına ilişkin talepte bulunabilmek için şu şartların birlikte gerçekleşmesi gerekir:

✅ 1. Boşanma Nedeniyle Yoksulluğa Düşecek Olmak

– Hiçbir geliri olmaması
– Asgari ücretin çok altında gelirle yaşaması
– Düzenli geliri olsa da temel ihtiyaçlarını karşılayamayacak durumda olmak

✅ 2. Karşı Taraftan Daha Ağır Kusurlu Olmamak

– Kusursuz ya da daha az kusurlu taraf olmalı
– Aldatma, şiddet, ağır hakaret gibi ağır kusurlar varsa nafaka reddedilir

✅ 3. Boşanma Davasında Süresinde Talep Etmek

– Yoksulluk nafakası ancak boşanma davası içinde ya da en geç kesinleşene kadar talep edilebilir
– Boşanma tamamlandıktan sonra ayrı bir dava ile talep edilemez

Yoksulluk Nafakası Davası Ne Zaman ve Nasıl Açılır?

Yoksulluk nafakasına ilişin talepler genellikle boşanma davası ile birlikte tek dava dosyasında talep edilir.

📌 Ancak talep unutulmuşsa veya eksikse, karar kesinleşene kadar ıslah dilekçesiyle eklenebilir.

⚠️ Boşanma kararı kesinleştikten sonra talep edilen yoksulluk nafakası reddedilir. Süreyi kaçırmamak hayati önem taşır.

Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir?

Mahkeme, nafaka miktarını belirlerken:

Talep edenin gelir ve gider durumu
Karşı tarafın ödeme gücü
Yaşam standartları
Çocukların varlığı ve bakımı
Enflasyon ve ekonomik koşullar

gibi birçok faktörü dikkate alır. Ortalama olarak yoksulluk nafakası, nafaka yükümlüsünün gelirinin %10 ila %25’i arasında değişebilir.

Hangi Belgeler Delil Olarak Sunulabilir?

Yoksulluk nafakası talebinde bulunan eş, ekonomik durumunu ve ihtiyacını belgelerle ispatlamalıdır. Aksi halde dava reddedilebilir.

Delil olarak kullanılabilecek belgeler:

✅ Gelir belgesi veya çalışmadığına dair SGK dökümü
✅ Banka hesap hareketleri
✅ Kira kontratları (varsa)
✅ Faturalar ve gider belgeleri
✅ Psikolojik veya sağlık raporları (çalışamazlık durumu varsa)
✅ Tanık beyanları
✅ Evin demirbaşlarını, yaşam koşullarını gösteren fotoğraflar

Yoksulluk Nafakası Ne Kadar Sürer?

Nafaka süresizdir ancak şu durumlarda sona erer:
- Nafaka alıcısının evlenmesi
- Haysiyetsiz hayat sürmesi
- Fiilen başkasıyla evli gibi yaşaması
- Gelir elde etmeye başlaması
- Nafaka yükümlüsünün ölmesi

💡 Şartlar değiştiğinde nafakanın artırılması, azaltılması veya kaldırılması için ayrıca nafaka uyarlama davası açılabilir.

Sık Sorulan Sorular

Boşanma davasını ben açtım, nafaka alabilir miyim?
➡️ Evet. Kusur durumu nafaka almanızı etkiler. Kusursuz veya az kusurluysanız alabilirsiniz.

Kısa süreli evlilikte nafaka hakkı olur mu?
➡️ Evet. Evlilik süresi kısa olsa bile, eğer boşanma sonrası yoksulluğa düşüyorsanız nafaka alabilirsiniz.

Karşı taraf asgari ücretli, yine de nafaka öder mi?
➡️ Geliri düşükse mahkeme düşük tutarda (örneğin 1.000–2.000 TL) nafaka bağlayabilir. Tamamen muaf tutulması nadirdir.

Sonuç

Yoksulluk nafakası, boşanmanın en önemli mali sonuçlarından biridir. Ancak bu hak, belirli kriterlere ve ispat yüküne bağlıdır. Nafaka talebinde bulunacak kişinin, gelir durumu ve yaşam koşullarını belgeleyerek dava açması büyük önem taşır. Ayrıca boşanma davası içinde süresi kaçırılmadan talep edilmelidir.

Unutmayın: Nafaka, bir lütuf değil; medeni hukuktan doğan adil bir destektir.

Diğer yazılarımız:

Yabancı Uyruklu Eşle Boşanma: Türkiye’de Boşanma Süreci ve Tanıma-Tenfiz İşlemleri

Velayet Davasında Hâkim Karar Kriterleri: Çocuğun Üstün Yararı ve Ebeveyn Yeterlilikleri

Ortak Velayet Nedir? Türkiye’de Ortak Velayet Talebi ve Hukuki Süreç

Boşanmada Mal Paylaşımı: Evlilik Süresince Edinilen Malların Bölüşümü ve Yasal Haklar

Evlat Edinme Davasında Şartlar ve Usul Kuralları

Çocukla Kişisel Görüşme Hakkı: Boşanma Sonrası Velayet ve Görüşme Düzenlemeleri

Çekişmeli Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat: Şartlar, Deliller ve Hukuki Süreç

Anlaşmalı Boşanma için 1 Yıl Şartı 3 Aylık Evliyim, Anlaşmalı Boşanabilir Miyim (1) (1)

İstanbul’da Boşanma Avukatı Nasıl Bulunur? Adım Adım Rehber

Koruma Kararı Başvuru Süreci ve Uygulama Yöntemleri