Küreselleşen dünyada farklı uyruklardan bireyler arasında evlilikler giderek yaygınlaşıyor. Ancak bu evlilikler sona erdiğinde uluslararası hukuk ve yerel mevzuat birlikte devreye giriyor. Türkiye’de bir Türk vatandaşı ile yabancı uyruklu bir eşin boşanması durumunda hem yetki hem de usul açısından dikkat edilmesi gereken özel kurallar bulunuyor. Ayrıca boşanma kararı yurt dışında verilmişse, tanıma ve tenfiz işlemleri de devreye giriyor. Bu rehberde, yabancı eşle boşanma süreci nasıl işler, hangi mahkeme yetkilidir, hangi belgeler gerekir ve tanıma-tenfiz işlemleri nasıl yapılır? sorularına kapsamlı yanıtlar bulabilirsiniz.
Türkiye’de Boşanma Davası Açılabilir mi?
Evet. Yabancı uyruklu eşle Türkiye’de evli olan kişiler, Türk Mahkemelerinde boşanma davası açabilir. Ancak mahkemeye başvurulabilmesi için bazı yetki ve bağlantı koşulları aranır.
📌 Hangi durumlarda Türkiye’de boşanma davası açılabilir?
- Eşlerden birinin Türk vatandaşı olması
- Taraflardan birinin Türkiye’de ikamet etmesi
- Son 6 aydır Türkiye’de birlikte yaşıyor olmaları
- Evlilik Türkiye’de yapılmış ve tarafların son yerleşim yeri Türkiye ise
🔹 Bu şartlar Medeni Kanun ve Milletlerarası Özel Hukuk (MÖHUK) kapsamında değerlendirilir.
Yetkili Mahkeme ve Uygulanacak Hukuk
📍 Yetkili Mahkeme:
Aile Mahkemeleri görevlidir. Eğer aile mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi bakar.
📌 Yetkili yer mahkemesi: Davalının Türkiye’de yerleşim yeri; yoksa davacının yerleşim yeri
⚖️ Uygulanacak Hukuk:
Taraflar farklı uyrukludaysa öncelikle tarafların müşterek milli hukuku, bu yoksa ortak mutad mesken hukuku, bu da yoksa Türk hukuku uygulanır (MÖHUK m.14).
Yabancı Eşle Boşanma Davasında Gerekli Belgeler
✅ Nüfus kayıt örneği (Türk eş için)
✅ Evlilik cüzdanı veya evlenme kayıt belgesi
✅ Yabancı eşe ait pasaport ve kimlik fotokopisi
✅ Yeminli tercüme edilmiş ve noter onaylı belgeler
✅ Yabancı eşin yurt dışındaki adresi varsa, tebligat için tercümeli adres belgesi
✅ Varsa çocukların doğum belgeleri ve ikamet bilgileri
💡 Davalı yabancı eşin adresi yurtdışındaysa uluslararası tebligat prosedürü uygulanır.
Anlaşmalı mı, Çekişmeli mi?
- Anlaşmalı boşanma mümkünse süreç kısa sürede tamamlanabilir. Ancak yabancı eşin de mahkemeye gelerek iradesini beyan etmesi gerekir.
- Çekişmeli boşanma ise tanık, delil ve kusur araştırmalarıyla uzar. Çocuk varsa velayet ve nafaka gibi konular detaylı incelenir.
Yurt Dışında Verilen Boşanma Kararının Türkiye’de Geçerliliği
Eğer boşanma kararı yurt dışında verilmişse, bu kararın Türkiye’de geçerli olabilmesi için tanıma veya tenfiz işlemleri gereklidir.
1. Tanıma Nedir?
Yurt dışındaki boşanma kararının sadece boşanma hükmünün Türkiye’de geçerli olmasını sağlar. Yani boşanmış sayılmak için yapılır.
2. Tenfiz Nedir?
Boşanma kararı ile birlikte nafaka, tazminat, velayet gibi konular varsa, kararın Türkiye’de icra edilebilir olması için tenfiz gerekir.
Tanıma ve Tenfiz Davası Nasıl Açılır?
Gerekli Belgeler:
- Yurt dışı mahkeme kararının aslı ve apostilli onaylı tercümesi
- Kararın kesinleşme şerhi
- Taraflara ait kimlik ve adres bilgileri
- Vekâletname (avukat aracılığıyla yapılacaksa)
📌 Dava, Aile Mahkemesi nezdinde açılır.
Süreç:
- Dava dilekçesi ve belgelerle başvuru
- Mahkeme duruşma yapar (eğer karşı taraf itiraz etmezse kısa sürede sonuçlanır)
- Karar kesinleştikten sonra Nüfus Müdürlüğü’ne bildirilerek nüfus kayıtları güncellenir
⚠️ Her iki taraf da Türkiye’de değilse veya dava uzamasın isteniyorsa noterden onaylı feragat beyanı ile işlem kolaylaştırılabilir.
Sık Sorulan Sorular
Yabancı eş Türkiye’ye gelmeden boşanma mümkün mü?
➡️ Evet, ancak noter onaylı beyan vermesi veya vekil tayin etmesi gerekir.
Yurt dışında boşandım ama Türkiye’de hâlâ evli görünüyorum. Ne yapmalıyım?
➡️ Türkiye’de tanıma davası açmalısınız. Aksi takdirde evlilik devam ediyor görünür.
Yabancı eşim boşanmayı kabul etmiyor. Ne yapabilirim?
➡️ Türkiye’de tek taraflı çekişmeli boşanma davası açabilirsiniz.
Sonuç
Yabancı uyruklu eşle boşanma, hukuki ve usule ilişkin birçok detay barındıran özel bir süreçtir. Gerek Türkiye’de açılacak boşanma davasında, gerekse yurt dışı kararlarının tanıma ve tenfizinde doğru adımlar atılması büyük önem taşır. Belgelerin eksiksiz hazırlanması ve sürecin titizlikle yönetilmesi, hak kaybı yaşanmaması açısından elzemdir.
Unutmayın: Uluslararası evliliklerde boşanma da “uluslararası”dır. Bu nedenle uzman hukuk desteğiyle hareket etmek, süreci hızlı ve güvenli kılar.
Diğer yazılarımız:
Yoksulluk Nafakası Nedir? Boşanma Sonrası Yoksulluk Nafakası Şartları ve Başvuru Süreci
Velayet Davasında Hâkim Karar Kriterleri: Çocuğun Üstün Yararı ve Ebeveyn Yeterlilikleri
Ortak Velayet Nedir? Türkiye’de Ortak Velayet Talebi ve Hukuki Süreç
Boşanmada Mal Paylaşımı: Evlilik Süresince Edinilen Malların Bölüşümü ve Yasal Haklar
Evlat Edinme Davasında Şartlar ve Usul Kuralları
Çocukla Kişisel Görüşme Hakkı: Boşanma Sonrası Velayet ve Görüşme Düzenlemeleri
Çekişmeli Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat: Şartlar, Deliller ve Hukuki Süreç
Anlaşmalı Boşanma için 1 Yıl Şartı 3 Aylık Evliyim, Anlaşmalı Boşanabilir Miyim (1) (1)
İstanbul’da Boşanma Avukatı Nasıl Bulunur? Adım Adım Rehber
Koruma Kararı Başvuru Süreci ve Uygulama Yöntemleri
Nafaka Miktarı Nasıl Belirlenir? Yoksulluk ve İştirak Nafakası Hesaplama
Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Mal Paylaşımı Davası Dilekçesi: Örnek ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Boşanma Dilekçesi Örneği ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İddet Müddetinin Kaldırılması Dava Dilekçesi Örneği ve Dikkat Edilmesi Gerekenler