Miras Sözleşmesi Nedir? : Hukuki Süreç ve Geçerlilik Şartları
Giriş
Miras planlamasında en sık başvurulan araçlardan biri olan miras sözleşmesi, bir kimsenin ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını taraflar arasında hukuken bağlayıcı hale getiren önemli bir belgedir.
Miras bırakanın tek taraflı düzenlediği vasiyetnamenin aksine, miras sözleşmesi karşılıklı irade ile kurulur ve ciddi sonuçlar doğurur. Bu makalede, miras sözleşmesi nedir, hangi şartlarla geçerlidir, nasıl düzenlenir ve hangi durumlarda iptal edilebilir gibi sorulara kapsamlı cevaplar bulabilirsiniz.
Miras Sözleşmesi Nedir?
Miras Sözleşmesinin Tanımı
Miras sözleşmesi, miras bırakan ile diğer taraf arasında yapılan ve ölümden sonra hüküm doğuracak olan, karşılıklı hak ve yükümlülükler içeren resmi bir anlaşmadır.
- Sözleşme ile kişi, ölümünden sonra malvarlığını belli kişilere bırakabilir ya da bu kişilere mirasından feragat ettirebilir.
📌 Yasal Dayanak: Türk Medeni Kanunu’nun 545–561. maddeleri
Miras Sözleşmesinin Özellikleri
Miras Sözleşmesinin Genel Özellikleri
- İki taraflıdır: (miras bırakan + diğer kişi)
- Resmî şekilde noter huzurunda yapılmalıdır.
- Bağlayıcıdır: Sözleşmeye taraf olan kişiler arasında bağlayıcılık oluşturur.
- Tek taraflı iptal edilemez: Ancak şartlı hallerde iptal mümkündür.
- Vasiyetnameye göre daha güçlü bir belgedir.
Miras Sözleşmesinin Şartları
1. Tarafların Ehliyeti
- Miras bırakan kişi:
- 15 yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip olmalı.
- Diğer taraf:
- Fiil ehliyetine sahip herhangi bir kişi olabilir.
2. Resmî Şekil Şartı
- Noter huzurunda düzenlenmelidir.
- Yazılı olarak yapılmalı ve taraflarca imzalanmalıdır.
- Noter tarafından okunup onaylandığı zapta geçirilmelidir.
3. Tarafların Açık ve Serbest İradesi
- Herhangi bir baskı, tehdit veya hile ile yapılmamalıdır.
- Gerçek ve özgür irade ile kurulmuş olmalıdır.
Miras Sözleşmesi ile Düzenlenebilecek Hususlar
Miras Sözleşmesinin İçeriği
🔹 Mirasçılık ataması: Belirli kişiye mal bırakma
🔹 Belirli malların devri: Ev, arsa, şirket hissesi vb.
🔹 Miras hakkından feragat: Yasal mirasçı olmaktan vazgeçme
🔹 Birden fazla kişiye paylı atama: Malvarlığının bölüşümü
🔹 Şarta veya yüke bağlı miras bırakma: Örneğin, “şu ev sana ama anneme ölene kadar baksan”
Miras Sözleşmesinin İptali Mümkün mü?
İptal Şartları
Evet, ancak belirli durumlarda:
1. Karşılıklı Anlaşmayla Fesih
- Tarafların birlikte noterde yeni bir sözleşme yapması gerekir.
2. İptal Davası
- Baskı, hile, tehdit veya ehliyetsizlik varsa, dava açılarak geçersizlik ileri sürülebilir.
3. Tek Taraflı Geri Alma (Sınırlı)
- Eğer sözleşmede bu hak açıkça tanınmışsa, tek taraflı vazgeçme mümkündür.
Miras Sözleşmesinin Geçersizlik Nedenleri
Geçersiz Sayılan Durumlar
❌ Taraflardan birinin ehliyetsiz olması
❌ Noter huzurunda yapılmamış olması
❌ Zorla veya hileyle düzenlenmiş olması
❌ Kamu düzenine, ahlaka veya kişilik haklarına aykırı hükümler içermesi
Sık Sorulan Sorular
Miras sözleşmesi yapılırsa vasiyetname geçersiz mi olur?
➡️ Hayır. İkisi bir arada olabilir. Ancak çelişen hükümler varsa miras sözleşmesi önceliklidir.
Vasiyetnameyi tek başıma iptal edebilirim ama miras sözleşmesini edemez miyim?
➡️ Doğru. Miras sözleşmesi, karşılıklı irade ile kurulduğundan tek taraflı iptal edilmesi genellikle mümkün değildir.
Bir kardeşimle miras sözleşmesi yaptım, diğer mirasçılar hak iddia edebilir mi?
➡️ Evet. Ancak miras sözleşmesi geçerli ise, diğer mirasçılar sadece saklı payları oranında itiraz edebilirler.
Şirket hissesi veya tapulu ev miras sözleşmesiyle bırakılabilir mi?
➡️ Evet. Belirli mal ve haklar, sözleşmede açıkça belirtilerek bırakılabilir.
Sonuç
Miras Sözleşmesinin Önemi
Miras sözleşmesi, hem miras bırakanın iradesini güvence altına alır hem de ileride yaşanabilecek miras uyuşmazlıklarını büyük ölçüde önler.
⚠️ Ancak bu işlem, şekil şartlarına sıkı sıkıya bağlı olduğundan hukuki bilgi ve deneyim gerektirir. Yanlış düzenlenen sözleşmeler geçersiz sayılabilir veya dava konusu olabilir.
📌 Unutmayın: Miras planlaması, sadece mal bırakmak değil; geleceği güvenceye almaktır. Bu nedenle miras sözleşmeleri mutlaka bir hukuk uzmanı eşliğinde hazırlanmalıdır.
Diğer Yazılarımız:
Veraset ve İntikal Vergisi: Miras Vergisi Hesaplama ve Ödeme Rehberi
Mirasçılıktan Feragat Nedir?: Hukuki Süreç ve Sonuçları | Miras Hakkından Vazgeçme
Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nasıl Alınır? Adım Adım Rehber
Mirasçı Sıralaması ve Reddi Miras | Mirası Reddetme Süreci ve Hukuki Haklar
Miras Paylaşımında Arabuluculuk: Hızlı ve Barışçıl Çözüm Yöntemi
Miras Paylaşımı Nasıl Yapılır? Kim Ne Kadar Alır?
Miras Hukuku Avukatı: Miras Davalarında Profesyonel Destek ve Danışmanlık
Miras Davaları: Türleri, Açılış Şartları ve Mirasçı Hakları
Küçükçekmece Miras Avukatı: Miras Davalarında Hızlı ve Güvenilir Çözüm
Bakırköy Miras Avukatı: Miras Sürecinizde Yanınızda
Mirastan Feragat ve Reddi Miras: Aralarındaki Farklar ve Doğru Tercih
Miras Yoluyla İntikal Eden Taşınmazlarda Kat Mülkiyeti Kurulumu: Adım Adım Rehber
Miras Davalarında Tasarruf Yasağı: Koruma Tedbirleri ve Hukuki Süreç