Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Feshi ve Tazminat Hakları – 2025 Rehberi

Belirsiz süreli iş sözleşmesi, iş dünyasında en yaygın kullanılan iş sözleşmesi türüdür. Ancak bu tür sözleşmelerin feshi, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında belli kurallara bağlanmıştır. Özellikle işverenin geçerli bir neden olmadan fesih yapması, ciddi tazminat yükümlülüklerine yol açabilir.

Bu yazıda; belirsiz süreli iş sözleşmesi nedir, fesih nasıl yapılır, işverenin yükümlülükleri nelerdir ve işçinin hangi tazminatlara hak kazanabileceği detaylı şekilde açıklanmıştır.

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Nedir?

Belirsiz süreli iş sözleşmesi, işin ne zaman sona ereceği önceden belirlenmeden yapılan, süresiz devam eden iş ilişkisini düzenleyen sözleşme türüdür.

📌 4857 sayılı İş Kanunu’nun 11. maddesi: Taraflarca iş ilişkisinin süresi belirlenmemişse, bu sözleşme belirsiz süreli kabul edilir.

Belirsiz Süreli İş Sözleşmesinin Feshi Nasıl Gerçekleşir?

Fesih, hem işveren hem de işçi tarafından;

  • Bildirimli olarak (geçerli sebeple)
  • Derhal olarak (haklı sebeple)
    yapılabilir.

Fesih Türleri:

  • 🔹 Geçerli Nedenle Fesih (Bildirimli)
  • 🔹 Haklı Nedenle Fesih (Derhal)
  • 🔹 İşçinin İstifası (Bildirimli veya haklı nedenle)

Geçerli Sebeple Fesih: İşveren Açısından

İşveren, belirsiz süreli iş sözleşmesini sona erdirmek istiyorsa, İş Kanunu m.18 uyarınca geçerli neden göstermelidir. Bu nedenler, işçinin davranışları, yeterliliği veya işyeri gereklilikleriyle ilgili olmalıdır.

Örnek Geçerli Fesih Sebepleri:

  • Sürekli düşük performans
  • İş disiplini kurallarına uymama
  • Pozisyonun ortadan kalkması
  • Ekonomik kriz nedeniyle iş gücüne ihtiyaç azalması
  • Sürekli geç kalma, uyarıya rağmen tekrarlama

⚠️ Keyfi veya kişisel nedenlerle yapılan fesihler geçersiz sayılır ve tazminat yükümlülüğü doğurur.

İşverenin Fesih Sürecinde Uyması Gereken Kurallar

  • Fesih yazılı olarak bildirilmelidir.
  • Gerekçe açık ve somut biçimde belirtilmelidir.
  • Savunma hakkı (özellikle disiplin fesihlerinde) tanınmalıdır.
  • Kıdem ve ihbar tazminatı hesaplanıp ödenmelidir.
  • İhbar süresi (önceden bildirim) dikkate alınmalıdır.

İşçinin Tazminat Hakları Nelerdir?

İşveren geçerli neden sunmadan sözleşmeyi sona erdirirse, işçi aşağıdaki tazminatlara hak kazanır:

1. Kıdem Tazminatı

  • En az 1 yıl çalışmış olması gerekir.
  • Her tam yıl için 30 günlük brüt ücret ödenir.
  • Emeklilik, evlilik (kadın işçi), askerlik gibi durumlarda da alınabilir.

2. İhbar Tazminatı

  • İhbar süresi verilmemişse, süresine göre ücret ödenmelidir:
Hizmet Süresiİhbar Süresi
0–6 ay2 hafta
6 ay–1,5 yıl4 hafta
1,5 yıl–3 yıl6 hafta
3 yıl ve üzeri8 hafta

3. İşe İade Davası Sonucu Tazminatlar

  • Mahkeme işe iade kararı verse ancak işveren işe başlatmazsa:
    4–8 ay arası maaş tutarında işe başlatmama tazminatı.
  • Ayrıca, boşta geçen 4 aylık ücret ve haklar.

4. Diğer Alacaklar

  • Kullanılmayan yıllık izin ücretleri
  • Fazla mesai alacakları
  • Hafta tatili, resmi tatil ücretleri

İşçinin Haklı Fesih Hali ve Tazminat Durumu

İşçi, aşağıdaki gerekçelerle haklı nedenle iş akdini sona erdirirse, kıdem tazminatına hak kazanır:

  • Ücretin zamanında ödenmemesi
  • Mobbing, psikolojik baskı
  • Sağlık sebepleri (tehlikeli çalışma koşulları)

📌 Bu durumda ihbar tazminatı alınmaz.

Fesihte Uyuşmazlık Halinde Ne Yapılmalı?

✅ Zorunlu Arabuluculuk

İşçi, fesih sonrası 1 ay içinde arabulucuya başvurmak zorundadır.

✅ Dava Süreci

  • Arabuluculuk olumsuz sonuçlanırsa, 2 hafta içinde İş Mahkemesi’ne dava açılır.
  • Dava sürecinde deliller: Tanık beyanı, bordro, yazışmalar, kamera kayıtları.

Sıkça Sorulan Sorular

İşveren “performans düşüklüğü” diyerek işten çıkarabilir mi?

Evet, ancak performans düşüklüğü sürekli olmalı ve somut şekilde belgelenmelidir.

İşçi istifa ederse kıdem tazminatı alabilir mi?

Genel olarak hayır. Ancak;

  • Kadın işçi evlilik nedeniyle (1 yıl içinde),
  • Erkek işçi askerlik nedeniyle,
  • Emeklilik yaşı ve prim gününü dolduranlar
    kıdem tazminatına hak kazanabilir.

Fesih yazılı değilse geçerli midir?

Hayır. Yazılı olmayan fesih bildirimi geçersiz sayılır.

Sonuç: Fesih Süreci Hukuka Uygun Yürütülmelidir

Belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshi, ciddi hak ve yükümlülükleri doğurur. İşverenin geçerli neden göstermemesi veya prosedüre uymaması halinde, işçi çeşitli tazminatlara hak kazanabilir. Sürecin sağlıklı ilerlemesi için iş hukuku konusunda deneyimli bir avukattan danışmanlık alınması tavsiye edilir.

Diğer Yazılarımız:

İşe İade Davası Nedir? 2025 Güncel Rehber

İş Sağlığı ve Güvenliği İhlallerine Karşı İşçinin Hakları ve Tazminat

Analık İzni ve Süt İzni Hakları: İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir? (2025 Rehberi)

Bakırköy İş Hukuku Avukatı: İşçi ve İşveren Haklarınız İçin Rehber

Deneme Süresi Feshi: Haksız Feshi İspat Etme ve İşe İade İmkanı

İş Yerinde Ayrımcılık ve Taciz: İşçinin Hakları ve Hukuki Koruma Yolları

Esnek Çalışma Modelleri ve İşverenin Yasal Yükümlülükleri – 2025 Rehberi

2025 Fazla Mesai Rehberi | Fazla Mesai Ücreti Nasıl Alınır?

Bakırköy Avukat ve Hukuk Büroları konum için tıklayınız.