Borçlarını ödemekte zorlanan ancak iyi niyetli olan borçlular için Türk hukuk sistemi, borç yapılandırma yolunu sunar. Özellikle icra takiplerine konu olan borçlarda, borçlunun malvarlığının korunması ve ödeme dengesinin sağlanması amacıyla İcra ve İflas Kanunu’nun 48. maddesi devreye girer.
Bu yazıda, İİK m. 48 uyarınca borçların yeniden yapılandırılması nedir, hangi şartlarda talep edilir, mahkeme süreci nasıl işler ve borçlu ile alacaklı açısından sonuçları nelerdir, tüm yönleriyle açıklanmıştır.
İİK Madde 48 Nedir?
İcra ve İflas Kanunu’nun 48. maddesi, borçlunun borcunu ödeyemediği durumlarda, borcunu belli bir takvim içinde taksitlendirerek ödeme talebinde bulunabilmesini düzenler.
📌 Bu düzenleme “borçlu temerrüdü” içinde olan ve borcunu samimi şekilde ödemek isteyen kişileri koruma amacını taşır.
Kimler Başvurabilir?
🔹 Gerçek kişiler
🔹 Şirket yetkilileri (şirket adına)
🔹 Takip borçluları
🔹 Haciz tehdidi altındaki borçlular
⚠️ İflasın ertelenmesi kaldırıldığından, özellikle tacirler için borç ödeme taahhüdü ve yapılandırma önemli hale gelmiştir.
Başvuru Şartları Nelerdir?
- İcra takibinin başlamış olması gerekir
- Borcun tamamı için yapılandırma talep edilebilir
- Borçlu ödeme gücünü ve niyetini gösteren malvarlığı beyanında bulunmalıdır
- Hakim, borçlunun mali durumu ve teklifini değerlendirir
Borç Yapılandırma Süreci Nasıl İşler?
- Mahkemeye Dilekçeyle Başvuru
- Asliye hukuk mahkemesine ya da takip dosyasının bulunduğu icra mahkemesine yapılır
- Ödeme planı ve gerekçeler açıkça sunulur
- Mahkeme Değerlendirmesi
- Borçlunun ödeme niyeti ve ekonomik durumu dikkate alınır
- Haksız geciktirme amacı güdülüp güdülmediği araştırılır
- Ödeme Planının Onayı
- Mahkeme uygun görürse taksitlendirme süresi en fazla 1 yıl olmak üzere belirlenir
- Bu süre içinde borçlu taksitleri düzenli öderse haciz işlemleri durur
Mahkemenin Kabul Etme Kriterleri
✅ Borçlunun mal beyanı doğru ve samimi olmalı
✅ Geçerli gerekçeler sunulmalı (gelir düşüşü, sağlık sorunu vb.)
✅ Talep edilen süre makul olmalı
✅ Borçlunun daha önce kötü niyetli işlem yapmamış olması
Borç Yapılandırıldığında Ne Olur?
- Haciz işlemleri durur
- Borç, mahkeme kararına bağlandığı için alacaklı da güvence altına alınır
- Taksite bağlanan borç ödenmezse yeniden haciz yapılabilir
- Borçlu taahhüdünü ihlal ederse hapis cezası gündeme gelebilir (özellikle taahhütlü taksitlerde)
Sık Sorulan Sorular
Yapılandırılan borçta faiz işler mi?
➡️ Mahkeme kararı doğrultusunda işleyebilir. Faiz miktarı anlaşma içeriğine bağlıdır.
Alacaklı kabul etmeden yapılandırma yapılabilir mi?
➡️ Evet. Mahkeme, borçlunun durumuna göre resen karar verebilir.
Ticari borçlar için yapılandırma geçerli mi?
➡️ Evet. Ticari alacaklarda da yapılandırma talebi mümkündür.
Borçlu taksitleri ödemezse ne olur?
➡️ Mahkeme kararı bozulur, alacaklı doğrudan hacze geçebilir.
Sonuç
Borçların yapılandırılması, borçlunun ekonomik nefes almasını sağlarken, alacaklının da tahsilatını garanti altına alır. Ancak bu hakkın kullanımı, samimi niyet ve doğru beyanla mümkündür. Aksi takdirde yapılandırma kararı reddedilir ya da iptal edilir.
Unutmayın: Borçtan kaçmak değil, borcun altından kalkmak için yapılandırma hakkınızı kullanın.
Diğer yazılarımız:
Müteselsil Borçluluk Nedir? Rücu Hakkı ve Sorumluluk Paylaşımı
Poliçeye Dayalı Takip ve Vadeli Senetle Takip Nasıl Yapılır?
Kefalet Sözleşmesi Nedir? Nasıl Yapılır ve Geçerlilik Şartları Nelerdir?
Gayrimenkul İpoteği Nedir? Nasıl Kurulur ve İcra Takibi Nasıl Yapılır?
Cezai Şart ve Ceza Koşulu Nedir? Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hukuki Değerlendirme
Borç Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır? Hukuki Unsurlar ve Örnek Metin
Aşırı Borç Yükü Nedeniyle Sözleşme İptali ve Uyarlama Davası
Temerrüt Faizi Nedir, Nasıl Hesaplanır? 2025 Güncel Yasal Oranlar ve Örnek Hesaplama
Sözleşmenin Haksız Feshi Nedir? Tazminat Hakkı ve Dava Süreci [2025 Rehberi]
Cayma Hakkı Nedir? Tüketici Sözleşmelerinde Süre, Şartlar ve İade Rehberi [2025]