Tüketiciler, bazı alışveriş türlerinde ve borç ilişkilerinde sözleşmeden tek taraflı olarak cayma hakkına sahiptir. Özellikle internet, telefon ve katalog üzerinden yapılan satışlarda, cayma hakkı hem tüketiciyi korumak hem de mağduriyetleri önlemek amacıyla tanınmıştır. Bu yazıda, cayma hakkı nedir, hangi şartlarda kullanılır, süreleri nelerdir, hangi borç türlerinde geçerlidir ve hangi durumlar kapsam dışındadır, tüm detaylarıyla açıklıyoruz.
Cayma Hakkı Nedir?
Cayma hakkı, tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin, yasal süresi içinde sözleşmeden dönme hakkıdır.
📌 En sık uygulama alanı: Mesafeli satış sözleşmeleri
📌 Yasal dayanak: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği
Cayma Hakkı Hangi Sözleşmelerde Geçerlidir?
- İnternet üzerinden yapılan alışverişler
- Telefon, e-posta, televizyon aracılığıyla kurulan sözleşmeler
- Katalog ve broşür yoluyla yapılan siparişler
- Taksitli veya kredi kartıyla yapılan tüketici sözleşmeleri
Cayma Hakkının Şartları
- Sözleşme mesafeli veya kapıdan satış niteliğinde olmalı
- Mal/hizmet tesliminden itibaren 14 gün içinde kullanılmalı
- Cayma bildirimi yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla yapılmalı
- Cayma hakkı kullanıldığında ürün, 10 gün içinde iade edilmeli
- Satıcı, 14 gün içinde ücret iadesi yapmak zorundadır
Cayma Hakkı Kullanılamayan Durumlar
- Tüketicinin özel istekleri doğrultusunda üretilen ürünler
- Çabuk bozulabilecek gıda ve ürünler
- Ambalajı açıldıktan sonra hijyen nedeniyle iade edilemeyen ürünler (iç giyim, kulaklık vb.)
- Otel rezervasyonları, konser bileti gibi belirli tarihe bağlı hizmetler
- Yazılım, dijital içerikler (lisans kodu açılmışsa)
Cayma Bildirimi Nasıl Yapılır?
📌 Tüketici, cayma hakkını kullandığını, açık ve anlaşılır şekilde satıcıya iletmelidir. Yazılı dilekçe, e-posta, SMS veya cayma formu kullanılabilir.
Örnek Cayma Dilekçesi:
Konu: Cayma Hakkının Kullanılması
…/…/2025 tarihinde sipariş etmiş olduğum … ürününe ilişkin olarak, 6502 sayılı Kanun kapsamında cayma hakkımı kullanıyor ve sözleşmeden döndüğümü beyan ediyorum.
Sipariş No: …
Teslim Tarihi: …
İade Edilen Ürün: …
İlgili bedelin tarafıma 14 gün içinde iadesini talep ederim.
Ad – Soyad:
İmza:
Tarih:
Borç Sözleşmelerinde Cayma Hakkı
Tüketici kredisi sözleşmelerinde de 14 gün içinde cayma hakkı vardır.
➡️ Bu durumda tüketici, kredi borcunun ana parasını ve tahakkuk eden faizi iade ederek sözleşmeden dönebilir.
Sık Sorulan Sorular
İade ettiğim ürün hasarlı olursa cayma hakkım geçerli mi?
➡️ Ürünü teslim aldığınız haliyle iade etmeniz gerekir. Hasarlı iade halinde cayma hakkınız zayıflayabilir.
Cayma bildirimi için özel form zorunlu mu?
➡️ Hayır. Yazılı ve açık ifade yeterlidir.
İnternetten alınan dijital hizmetlerde cayma hakkı var mı?
➡️ Yazılım kurulmuş veya lisans açılmışsa cayma hakkı kullanılamaz.
Sonuç
Cayma hakkı, tüketiciyi koruyan önemli bir güvencedir. Bu hakkın süresi içinde ve doğru yöntemle kullanılması, tüketicinin yasal haklarını kaybetmesini engeller. Öte yandan satıcılar da cayma hakkının sınırlarını bilmeli, iade ve ücret iadesi süreçlerini zamanında yerine getirmelidir.
Unutmayın: İade hakkınızı geçirmeyin, geç kalmayın.
Diğer yazılarımız:
Temerrüt Faizi Nedir, Nasıl Hesaplanır? 2025 Güncel Yasal Oranlar ve Örnek Hesaplama
Sözleşmenin Haksız Feshi Nedir? Tazminat Hakkı ve Dava Süreci [2025 Rehberi]
Haksız Fiil Nedir? Tazminat Şartları, Süreç ve Dava Rehberi [2025]
Zamanaşımı Nedir? Süreler, İtiraz ve Hukuki Sonuçlar [2025 Rehberi]
İcra Takibi Nasıl Başlatılır? Adım Adım Süreç ve Dilekçe Rehberi [2025]
Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Nedir?
İbraname (İbra Sözleşmesi) Nedir?