İntifa Hakkı Nedir?
Taşınmaz hukukunda sık karşılaşılan sınırlı ayni haklardan biri olan intifa hakkı, hem bireylerin mülkiyet dışında da tasarruf imkanlarına kavuşmasını sağlar hem de uzun vadeli yatırım ve koruma amaçlı işlemlerde kullanılır.
Bu hak, tapu siciline şerh edilerek üçüncü kişilere karşı da ileri sürülebilir hale gelir. Peki, intifa hakkı nedir nasıl düzenlenir ve tapuya nasıl şerh edilir?
Bu yazımızda, intifa hakkı kavramını, sözleşme süreçlerini ve tapu siciline şerh işlemlerinin detaylarını adım adım açıklıyoruz.
İntifa Hakkı Nedir?
İntifa Hakkının Tanımı
İntifa hakkı, başkasına ait bir taşınmazı (veya taşınır malı) kullanma ve ondan faydalanma hakkıdır. Bu hak, Türk Medeni Kanunu’nun 794. maddesi ve devamında düzenlenmiştir.
İntifa hakkı sahibi, taşınmazdan aynen mal sahibi gibi yararlanabilir ancak satamaz, devredemez veya malın çıplak mülkiyetini değiştiremez.
İntifa Hakkının Özellikleri
Temel Özellikler
- Süreli ya da süresiz olarak kurulabilir.
- Gerçek kişilere tanınan intifa hakkı, kişinin ölümüyle sona erer.
- Tüzel kişilere tanınan intifa hakkı ise maksimum 100 yıl ile sınırlıdır.
- Devredilemez ve mirasçılara geçmez.
- Tapu siciline şerh edilerek üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir.
İntifa Hakkı Sözleşmesi Nasıl Yapılır?
Sözleşme Düzenleme Süreci
İntifa hakkı tesis etmek için taraflar arasında noter onaylı bir sözleşme yapılması gerekir. Bu sözleşme ile mal sahibi, intifa hakkı sahibine taşınmazı kullanma ve yararlanma yetkisi verir.
Sözleşmede Bulunması Gereken Unsurlar
- Tarafların kimlik bilgileri
- Taşınmazın açık adresi ve tapu bilgileri
- İntifa hakkının kapsamı (sadece kullanım mı, gelir elde etme hakkı da var mı?)
- Süresi (belirli süreli mi, süresiz mi?)
- Tarafların karşılıklı hak ve yükümlülükleri
- İntifa hakkının hangi şartlarda sona ereceği
İntifa Hakkı Tapuya Nasıl Şerh Edilir?
Tapuya Şerh İşlemleri
İntifa hakkının üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi için tapu siciline tescili şarttır. Bu işlem için tapu müdürlüğüne başvurulmalıdır.
Gerekli Belgeler
- Noter onaylı intifa hakkı sözleşmesi
- Tapu senedi
- Tarafların kimlik belgeleri
- Varsa vekaletname (temsilci ile işlem yapılacaksa)
- Harç ve döner sermaye ücretlerinin ödendiğine dair makbuzlar
İşlem Süreci
- Başvuru: Taraflar veya vekilleri, tapu müdürlüğüne birlikte başvurur.
- Belgelerin İncelenmesi: Tapu memuru, sözleşmeyi ve diğer belgeleri inceler.
- Tescil: Uygunsa intifa hakkı tapuya ayrı bir sütun altında şerh edilir.
- Yeni Tapu Düzenleme: Tapu senedine intifa hakkı kaydı işlenir ve yeni tapu düzenlenir.
İntifa Hakkının Kullanım Alanları
Uygulamada Kullanım Yerleri
- Aile bireyleri arasında taşınmaz devri: Ebeveynler mülkiyeti devrederken intifa hakkını kendilerinde tutabilir.
- Konut ve arsa yatırımları: Gelir hakkının korunması için kullanılır.
- Ticari taşınmazlar: Kullanım hakkının güvence altına alınmasında önemli rol oynar.
- Vakıf ve dernekler: Sınırlı süreli haklarla mülk kullanımı sağlar.
İntifa Hakkı Nasıl Sona Erer?
Sona Erme Nedenleri
- Sürenin dolması
- Hakkın feragat edilmesi
- Hak sahibinin ölümü (gerçek kişi ise)
- Tüzel kişilik sona ermesi (şirketlerde)
- Mahkeme kararı ile kaldırılması (örneğin kötüye kullanım hâlinde)
Tapu Sicilinden Şerhin Silinmesi
Sona erme durumunda, tapu sicilinden intifa şerhinin silinmesi için ayrıca başvuru yapılması gerekmektedir.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Hukuki Koruma
İntifa hakkı, mülkiyeti devretmeden kullanım ve yararlanma imkanı sunar. Ancak sözleşmenin doğru hazırlanması ve tapuya uygun şekilde şerh verilmesi, ileride doğabilecek hak kayıplarının önüne geçer.
Uzman Desteği
İntifa hakkı oluşturulurken veya sona erdirilirken, gayrimenkul hukuku alanında uzman bir avukattan destek almak, hak kayıplarını önlemek açısından büyük önem taşır.
Sonuç
Tapuda Görünmeyen Hakların Riski
Tapuda görünmeyen bir hak, üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez! Bu nedenle, intifa hakkının tapuya şerh edilmesi büyük önem taşır.
⚠️ Unutmayın: İntifa hakkı, mülkiyeti el değiştirmeden kullanım ve gelir sağlama fırsatı sunar. Ancak sözleşmenin eksiksiz ve hukuka uygun hazırlanması, ileride doğacak uyuşmazlıkları önler.
📌 Profesyonel Hukuki Destek: Tüm süreçte uzman bir gayrimenkul hukuku avukatından destek alarak haklarınızı güvence altına alın.
Diğer yazılarımız:
Şufa (Önalım) Hakkı ve Taşınmazlarda Hissedarlık İlişkisi | Şufa Davası Rehberi
Orman Kadastrosu Hataları ve Tapu İptal Davası | Mülkiyet Hakkı Koruma
Kentsel Dönüşümde Kiracı Hakları ve Tazminat Talepleri | Güncel Hukuki Rehber
Kat İrtifakı : Tanım, Hazırlık ve Yasal Süreç | Gayrimenkul Hukuku Rehberi
Kamulaştırma Bedeline İtiraz ve Hukuki Süreç | Haklarınızı Koruyun
İmar Planı Değişikliği ve Komşu Rızası | Hukuki Haklar ve İtiraz Yöntemleri
Miras Kalan Taşınmazlarda Alım (Şufa) Hakkı ve Hukuki Süreç | Şufa Davası Rehberi
Ruhsatsız Yapı ve Hukuki Sonuçları | Kaçak İnşaatlarda Haklar ve Yaptırımlar
Paylı Mülkiyet (Müşterek Mülkiyet) Nedir?
Ecrimisil Davası Nedir? (Haksız İşgal Tazminatı)
Ortaklığın Giderilmesi Davası (İzale-i Şuyu) Nedir?
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Feshi: Süreç ve Hukuki Şartlar