Ortaklığın giderilmesi davası, paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi taşınır ve taşınmaz mallarda ortakların mülkiyet hakkını bireysel hale getirmesi amacıyla açılan bir davadır. Özellikle miras yoluyla geçen taşınmazlarda sıkça karşılaşılan bu dava, paydaşlar arasındaki ortaklığın hukuki olarak sonlandırılmasını sağlar.
Ortaklığın Giderilmesi Nasıl Yapılır?
Ortaklığın giderilmesi davası genellikle iki farklı yöntemle gerçekleştirilir:
- Aynen Taksim (Bölünerek Paylaşım): Eğer taşınmaz fiziksel olarak bölünebiliyorsa, mahkeme her paydaşa düşen kısmı belirleyerek tapu kayıtlarına işler.
- Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi: Bölünmesi mümkün olmayan ya da ekonomik olarak değer kaybı yaşanabilecek taşınmazlar, mahkeme kararıyla açık artırma yoluyla satılır ve elde edilen gelir pay sahiplerine hisseleri oranında dağıtılır.
Mahkeme, hangi yöntemin uygulanacağına taşınmazın fiziki ve hukuki durumuna göre karar verir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır?
- Taşınmaz mallar için taşınmazın bulunduğu yer Sulh Hukuk Mahkemesi yetkilidir.
- Taşınır mallar için malın tescilli olduğu yer mahkemesinde dava açılabilir.
Dava Açmadan Önce Arabulucuya Başvurmak Zorunlu mu?
Evet. 01.09.2023 tarihinden itibaren ortaklığın giderilmesi davalarında arabuluculuk şartı getirilmiştir. Mahkemeye başvurmadan önce tarafların arabulucuya gitmesi gerekmektedir. Arabuluculuk süreci olumsuz sonuçlanırsa, dava açılabilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Kime Karşı Açılır?
Bu dava, taşınır veya taşınmaz mallarda pay sahibi olan tüm ortaklara karşı açılmalıdır. Bütün paydaşlar davaya dahil edilmeden ortaklığın giderilmesi mümkün değildir. Ayrıca her bir paydaş diğer paydaşlara karşı bu davayı açma hakkına sahiptir.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Açma Şartları
Bir ortaklığın giderilmesi davasının açılabilmesi için şu şartların sağlanması gerekir:
✔️ Arabulucuya başvurulmuş olması,
✔️ Paydaşlar arasında uzlaşma sağlanamamış olması,
✔️ Paylı mülkiyetin devamını gerektiren hukuki bir engelin bulunmaması,
✔️ Dava açılmasının uygun olmayan bir zamanda olmaması (örneğin, miras paylaşım sürecinde resmi işlemler tamamlanmadan açılan davalar reddedilebilir),
✔️ Malın bölünmesine veya satılmasına engel olacak bir yasal düzenlemenin olmaması.
Ortaklığın Giderilmesi Davası Ne Kadar Sürer?
Davaların süresi, tarafların sayısına ve malın niteliğine göre değişir. Ortalama olarak:
🕒 En kısa sürede 12 ay içinde sonuçlanabilir,
🕒 Çoğu dava 18 ila 30 ay arasında tamamlanmaktadır,
🕒 İstinaf süreci ve kararın kesinleşmesiyle birlikte bu süre daha da uzayabilir.
Hangi Durumlarda Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılmaz?
Şu durumlarda ortaklığın giderilmesi davası açılması mümkün değildir:
❌ Paylı mülkiyetin devamını gerektiren hukuki yükümlülükler varsa,
❌ Kanunen uygun olmayan bir zamanda açılmışsa,
❌ Malın tahsis edildiği özel bir kullanım amacı varsa (örneğin, okul, vakıf veya hayır kurumu için belirlenmiş taşınmazlar).
Bu durumlarda açılan davalar mahkeme tarafından usulden reddedilir.
Ortaklığın Giderilmesi Davasının Sonucu Ne Olur?
📌 Aynen taksim yöntemiyle paylaşım sağlanabilir. Yani mal, mahkeme kararına göre fiziksel olarak bölünerek paydaşlara verilir.
📌 Satış yoluyla paylaşım kararı çıkarsa, taşınmaz mahkeme tarafından icra dairesi aracılığıyla açık artırmaya çıkarılır ve elde edilen gelir, pay sahiplerine hisseleri oranında dağıtılır.
💻 Günümüzde satış işlemleri online ihale sistemleri üzerinden de yapılabilmekte olup, ihale süreci internetten takip edilebilmektedir.
Ortaklığın giderilmesi davası, özellikle miras yoluyla intikal eden taşınmazlar için sıkça başvurulan bir yöntemdir. Ancak dava açmadan önce arabuluculuk süreci gibi zorunlu aşamaları dikkate almak, süreci hızlandırmak açısından önemlidir.
Diğer yazılarımız:
Kat Mülkiyetinden Kaynaklanan Davalar
Elatmanın Önlenmesi ve Ecri Misil Davaları
Kentsel Dönüşüm ve Yenileme Süreçlerine Genel Bakış
Oturma Hakkı (Sükna Hakkı) Nedir ve Nasıl Kazanılır?
Paylı Mülkiyet (Müşterek Mülkiyet) Nedir?
Elbirliği Mülkiyeti (İştirak Halinde Mülkiyet) Nedir?
Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti Davası Nedir?
Ecrimisil Davası Nedir? (Haksız İşgal Tazminatı)
Şufa (Önalım) Hakkı Nedir? Şufa Davası ve Detayları
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Feshi: Süreç ve Hukuki Şartlar