Günümüz ticari hayatında sıkça kullanılan ödeme araçlarından biri de çeklerdir. Çek, bankaya hitaben yazılan ve belirli bir tutarın ödenmesini sağlayan bir kıymetli evraktır. Ancak, bazı durumlarda çekin tahsil edilmesi sırasında banka hesaplarında yeterli bakiye bulunmaması sebebiyle “karşılıksız” ibaresi ile geri dönebilmektedir. Bu durum, hem alacaklı için büyük bir mağduriyet yaratmakta hem de hukuki süreçleri başlatacak bir unsur olabilmektedir.
Çek Nedir?
Çek, bir banka hesabından belirli bir tutarın ödenmesini sağlayan, yazılı ve şekle bağlı bir kıymetli evraktır. Ticaret hukukunda önemli bir yere sahip olan çekler, alacaklılar ve borçlular arasındaki ticari ilişkilerde sıkça kullanılır. Ancak, bir çekin tahsil edilmesi için ilgili banka hesabında yeterli bakiyenin bulunması gerekmektedir.
Karşılıksız Çek Nedir?
Bir çekin bankaya ibraz edilmesi sonucunda, çek hesabında yeterli bakiye bulunmadığı takdirde banka tarafından üzerine “karşılıksızdır” ibaresi eklenerek geri verilir. Bu durumda, çek sahibi ödeme yapmamış sayılır ve hukuki süreç başlatılabilir.
Karşılıksız Çeklerde Kimler Sorumludur?
- Çek Sahibinin Sorumluluğu: Çeki düzenleyen kişi, hesapta yeterli bakiye olmaması durumunda yasal süreçlerden sorumlu tutulur.
- Bankanın Sorumluluğu: Banka, çekin karşılıksız olması durumunda belirli şartlar dahilinde bir kısmını ödemekle yükümldür. 2024 yılı itibariyle, 2.225 TL’ye kadar olan çeklerde banka, bu tutarı tamamlayarak hamile ödeme yapmakla yükümldür.
Karşılıksız Çek Alan Kişi Ne Yapabilir?
Karşılıksız bir çekle karşılaşan alacaklı şu yollara başvurabilir:
- Bankadan Resmi Belge Talebi: Bankaya giderek çekin karşılıksız olduğuna dair resmi bir belge alabilir.
- İcra Takibi Başlatma: Borçluya karşı icra takibi başlatılarak haciz işlemleri uygulanabilir.
- Ceza Davası Açma: Karşılıksız çek düzenleyen kişiye karşı ceza davası açılabilir.
Karşılıksız Çek Suçu ve Ceza Davası
Karşılıksız çek düzenlemek, çek sahibinin sorumluluğunda olan bir suçtur ve hamil tarafından şikayet edilmesi durumunda ceza davası açılabilir.
- Şikayet Süresi: Hamil, çekin karşılıksız olduğunu öğrendiği tarihten itibaren 3 ay içinde, her halükte 1 yıl içinde şikayet hakkını kullanmalıdır.
- Adli Para Cezası: Karşılıksız çek için kişiye 1.500 günü aşmayacak şekilde adli para cezası verilir.
- Hapis Cezası: Para cezasını ödemeyen kişiler hapis cezası ile karşı karşıya kalabilir.
- Çek Kullanma Yasağı: Mahkeme, tekrar karşılıksız çek kesilmesini önlemek amacıyla çek hesabı açma ve kullanma yasağı getirebilir.
Sonuç
Karşılıksız çek düzenlemek, hem icra takibi hem de ceza davası ile karşılaşabilecek ciddi bir hukuki durumdur. Alacaklılar, haklarını koruyabilmek adına hukuki süreçleri doğru yönetmelidir. Karşılıksız çek sorunları ile ilgili detaylı bilgi almak ve profesyonel hukuki destek için ticaret hukuku avukatımız ile iletişime geçebilirsiniz
Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacakların Haczi Nedir?
Taşınmazın Aynına İlişkin Davalarda Kesinleşmeden İcra Edilemeyen Kararlar
İcra Takibine İtiraz Nasıl Yapılır?
Tasarrufun İptali Davası Nedir? Şartları ve Süreçleri
Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu Nedir?
Senette Bulunması Gereken Unsurlar Nelerdir? (Güncel Rehber)
Ödenmeyen Senet Tahsilatı Nasıl Yapılır?
Banka Hesabına Haciz Konulabilir Mi?
Araç Haczi Nedir ve Nasıl Kaldırılır?