Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu, ilamsız icra takibi yöntemlerinden biridir ve yalnızca bono, poliçe ve çek gibi kambiyo senetlerine dayalı alacaklar için uygulanabilir. Genel haciz yolundan farklı olarak, alacaklının mutlaka kambiyo senedine dayanması gerekmektedir.
Bu takip yöntemi başlatıldığında borçluya bir ödeme emri gönderilir. Ödeme emrinde borcun 10 gün içinde ödenmesi gerektiği veya 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne itiraz veya şikayet başvurusu yapılması gerektiği belirtilir. Borçlu, kendisine ulaşan ödeme emrine nasıl karşı koyabilir, hangi itiraz veya şikayet yollarına başvurabilir? İşte detaylar…
Kambiyo Senetlerine Karşı İtiraz ve Şikayet Yolları
Kambiyo Senetlerine Ödeme Emrine İtiraz Süresi
Borçlu, kendisine ödeme emri tebliğ edildikten itibaren 5 gün içinde itirazda bulunmalıdır. Bu hak düşürücü süredir ve kaçırılması halinde borçlu, icra takibini durduramaz. 5 günlük süre geçtikten sonra ancak genel mahkemelerde menfi tespit davası açarak borcunun olmadığını ispat edebilir. Ancak bu durumda icra takibi devam edecektir.
Kambiyo Senetlerine İtiraz Nereye Yapılır?
İtiraz, ödeme emrini gönderen icra dairesinin bağlı olduğu İcra Mahkemesi’ne yapılmalıdır.
Kambiyo Senetlerine Ödeme Emrine İtiraz Sebepleri
Kambiyo senetlerine dayalı icra takibine iki temel sebep ile itiraz edilebilir:
1. İmzaya İtiraz
Borçlu, takip konusu kambiyo senedindeki imzanın kendisine ait olmadığını iddia ediyorsa, bunu açık ve net bir şekilde 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne bildirmelidir.
- İmzaya itiraz süresi içinde yapılmazsa, hem borcun varlığı hem de senetteki imzanın borçluya ait olduğu kesinleşir.
- İmzaya itiraz, icra takibini durdurmaz. Ancak İcra Mahkemesi, borçlunun itirazını ciddi bulursa, alacaklıya bildirim yapmadan geçici olarak takibi durdurabilir.
- Mahkeme, 30 gün içinde duruşma yaparak karar verir.
Mahkemenin verebileceği kararlar:
✔ İtiraz kabul edilirse: Takip durur, alacaklı kötü niyetli ise %20 tazminat ve %10 para cezasına çarptırılabilir.
✖ İtiraz reddedilirse: Takip devam eder, borçlu kötü niyetli bulunursa %20 tazminat ve %10 para cezası ödemek zorunda kalabilir.
2. Borca İtiraz
İmzaya itiraz haricindeki tüm itirazlar borca itiraz olarak kabul edilir. Borçlu, 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne dilekçe vererek şu gerekçelerle borca itiraz edebilir:
- Borcun zaten ödenmiş olması,
- Borcun zaman aşımına uğramış olması,
- İcra dairesinin yetkisiz olması,
- Borcun hiç doğmamış olması.
Borca itiraz halinde:
- Mahkeme, tarafları 30 gün içinde duruşmaya çağırır.
- Borçlu, yalnızca kanunda belirtilen belgelerle itirazını kanıtlayabilir.
- Mahkeme, taraflardan biri duruşmaya katılmazsa, gelmeyenin yokluğunda karar verebilir.
- İtiraz reddedilirse, borçlu ancak genel mahkemelerde menfi tespit davası açabilir.
Not: Borca itiraz, icra takibini durdurmaz, ancak alacaklının elindeki senet geçersizse borçlu bu durumu mahkemeye taşıyabilir.
Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yoluyla Takipte Şikayet
Borçlu, ödeme emrine karşı şikayet yoluna da başvurabilir. Şikayet, icra müdürünün hatalı veya hukuka aykırı işlemlerini düzeltmek için kullanılabilir.
Şikayet Sebepleri ve Süreleri
🔹 Kambiyo senedi niteliği taşımayan belgeyle takip yapılmışsa (5 gün içinde şikayet edilir).
🔹 Alacaklının kambiyo senetlerine dayalı takip yapma hakkı yoksa (5 gün içinde şikayet edilir).
🔹 Senet vadesi gelmeden takip yapılmışsa (7 gün içinde şikayet edilir).
🔹 Senet aslı icra dosyasına sunulmamışsa (7 gün içinde şikayet edilir).
Şikayet Nereye Yapılır?
Şikayetler, İcra Mahkemesi’ne sunulan dilekçeyle yapılmalıdır.
Takibin Kesinleşmesi ve Sonuçları
Eğer borçlu, 5 günlük itiraz süresi içinde herhangi bir işlem yapmazsa icra takibi kesinleşir. Ancak takibin devam edebilmesi için borçlunun ödeme süresi olan 10 günün de dolması gerekir.
Özetle:
✔ 5 gün içinde itiraz edilmezse takip kesinleşir.
✔ 10 gün içinde borç ödenmezse haciz işlemi başlatılır.
✔ 5 gün içinde şikayet edilmezse, usulsüz işlemler geçerli hale gelir.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu nedir?
Bono, poliçe veya çeke dayalı alacakların ilamsız icra takibi yoluyla tahsili için kullanılan özel bir takip yöntemidir.
2. Kambiyo senetlerine itiraz süresi kaç gündür?
Borçlunun ödeme emri tebliğinden itibaren 5 gün içinde İcra Mahkemesi’ne itiraz etmesi gerekir.
3. Kambiyo senetlerine şikayet süresi ne kadar?
- Genel şikayet süresi: 7 gün
- Senedin kambiyo senedi niteliği taşımaması gibi özel durumlar: 5 gün
4. Borca veya imzaya itiraz edemezsem ne yapabilirim?
5 günlük sürede itiraz edilmezse menfi tespit davası açarak borcun var olmadığını genel mahkemelerde ispat edebilirsiniz. Ancak icra takibi devam eder.
5. Kambiyo senetlerine itiraz hangi mahkemeye yapılır?
İtirazlar, icra dairesinin bağlı olduğu İcra Mahkemesi’ne yapılmalıdır.
Sonuç
Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile yapılan takiplerde borçluların 5 gün içinde itiraz hakkını kullanması büyük önem taşır. İtiraz süresi geçirildiğinde borç kesinleşir ve yalnızca menfi tespit davası açılarak mahkemede itiraz edilebilir.
İcra takibi ve kambiyo senetlerine itiraz süreci oldukça teknik ve zaman kısıtlamalarına tabi olduğu için bir avukattan destek alınması önerilir.
Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacakların Haczi Nedir?
Taşınmazın Aynına İlişkin Davalarda Kesinleşmeden İcra Edilemeyen Kararlar
İcra Takibine İtiraz Nasıl Yapılır?
Tasarrufun İptali Davası Nedir? Şartları ve Süreçleri
Senette Bulunması Gereken Unsurlar Nelerdir? (Güncel Rehber)
Ödenmeyen Senet Tahsilatı Nasıl Yapılır?
Karşılıksız Çek Nedir ve Ceza Davası Nasıl Yürütülür?
Banka Hesabına Haciz Konulabilir Mi?
Araç Haczi Nedir ve Nasıl Kaldırılır?