Aile Konutu Nedir? Aile Konutu Şerhi Ne İşe Yarar?

Aile konutu, evlilik birliği içinde eşlerin birlikte yaşamlarını sürdürdüğü, aile hayatının merkezi olan konuttur. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında önemli bir kavram olmasına rağmen, kanunda açık bir tanımı bulunmamaktadır. Ancak, kanun gerekçesinde aile konutu, eşlerin ortak yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, hatıralarla dolu, düzenli yerleşim amacıyla kullanılan mekân olarak ifade edilmiştir.

Aile konutu kavramı, eşlerin birlikte yaşadığı konutun korunmasını amaçlayan hukuki bir düzenlemedir. Bu koruma, aile konutu şerhi ile resmiyet kazanır ve eşlerden birinin tek taraflı tasarruf hakkını sınırlandırarak ailenin geleceğini güvence altına alır.

Aile Konutunun Unsurları Nelerdir?

Aile konutu sayılabilmesi için şu temel unsurların varlığı gereklidir:

✅ Resmi olarak evli eşlerin bir arada yaşaması
✅ Konutun, eşlerin ortak yaşamlarını sürdürdüğü yer olması
✅ Düzenli ve sürekli olarak yerleşim amacıyla kullanılması

Eğer eşler birlikte yaşamıyor veya konut sadece geçici olarak kullanılıyorsa, bu yer aile konutu olarak değerlendirilemez.

Aile Konutu Şerhi Nedir ve Neden Konulur?

Aile konutu şerhi, tapu kütüğüne işlenen bir kayıt olup, aile konutu üzerinde malik olan eşin, diğer eşin izni olmadan tek başına tasarrufta bulunmasını engelleyen bir hukuki güvence mekanizmasıdır.

Bu şerh sayesinde, aile konutu aşağıdaki durumlar için eşin rızası olmadan devredilemez veya hakları sınırlandırılamaz:

Konutun satışa çıkarılması
Rehin gösterilmesi veya ipotek ettirilmesi
Konut üzerindeki hakların devredilmesi
Aile konutunun kira sözleşmesinin feshedilmesi

Bu düzenleme, aile hayatının korunmasını ve mağduriyetlerin önlenmesini amaçlar. Özellikle, eşlerden birinin haberi olmadan konutun satılması veya kiralanmasının önüne geçmek için büyük bir hukuki güvence sağlar.

Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur?

Aile konutu şerhi, malik olmayan eşin talebiyle tapu müdürlüğüne başvurularak konulabilir.

Gerekli Belgeler:

📝 Evlilik cüzdanı veya nüfus kayıt örneği (Evlilik birliğinin devam ettiğini kanıtlar)
📍 İkametgâh belgesi (Konutun aile konutu olarak kullanıldığını gösterir)
🏡 Tapu senedi (Konutun malikinin kim olduğunu kanıtlar)

Başvuru Süreci:

1️⃣ İlgili Tapu Müdürlüğü’ne giderek başvuru yapılır.
2️⃣ Şerh talebi değerlendirilir ve uygun görülmesi halinde tapuya işlenir.
3️⃣ Tapu kaydına aile konutu şerhi konulduğunda, malik eşin tek başına tasarrufta bulunması engellenir.

Aile Konutu Şerhi Ne Zaman Kalkar?

Aile konutu şerhi, belirli durumlarda kaldırılabilir. Şerhin kaldırılması için tapu müdürlüğüne başvuruda bulunulması gerekir.

Şerh şu durumlarda kaldırılabilir:

✅ Evliliğin sona ermesi (Boşanma, evliliğin iptali veya eşlerden birinin ölümü)
✅ Konutun artık aile konutu olarak kullanılmaması
✅ Şerhin kaldırılması için her iki eşin rıza göstermesi
✅ Mahkeme kararıyla kaldırılması

Eğer eşlerden biri haklı bir sebep olmaksızın şerhin kaldırılmasına rıza göstermezse, diğer eş mahkemeye başvurarak hâkim müdahalesi talep edebilir.

Aile Konutu Şerhi Olmadan Konut Satılabilir mi?

Eğer aile konutu şerhi konulmamışsa, malik eş, diğer eşin rızasını almadan konutu satabilir veya ipotek ettirebilir. Ancak, şerh bulunmasa bile diğer eşin rızası olmadan yapılan bu tür işlemler mahkemeye taşınabilir ve iptali talep edilebilir.

Bu nedenle, eşlerin haklarını güvence altına almak için aile konutu şerhi koydurmaları önerilir.

Sonuç

🔹 Aile konutu, eşlerin ortak hayatlarını sürdürdükleri ve düzenli olarak yaşadıkları konuttur.
🔹 Aile konutu şerhi, malik olan eşin, diğer eşin izni olmadan konut üzerinde tek başına tasarruf yapmasını engeller.
🔹 Şerhin tapuya işlenmesi için evlilik belgesi ve ikametgah ile başvuru yapılması gerekir.
🔹 Evlilik sona erdiğinde veya mahkeme kararıyla şerh kaldırılabilir.

Aile konutu şerhi, özellikle eşlerden birinin tek taraflı tasarruf yapmasını önlemek ve aile birliğini korumak için büyük bir hukuki güvencedir. Bu nedenle, eşlerin ortak yaşam alanlarını koruma altına almak için bu şerhi koydurmaları önerilir.

Diğer yazılarımız:

Anlaşmalı Boşanma Davası ve Şartları: Bilmeniz Gereken Her Şey

Eğitim Nafakası: Ergin Çocukların Eğitim ve Bakım Hakları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Sebebiyle Maddi Tazminat Davaları: Koşullar, Şartlar ve Uygulama Esasları

Boşanmada Mehir Alacağı Nedir?

Evlilik İzni Nedir? Haklar, Süre ve Uygulamalar

Evlat Edinme Nedir? Yasal Dayanakları, Koşulları ve Uygulama Süreçleri

Boşanma Şartları: Sebepleri, Koşulları ve Uygulama Usulleri

Evlenmenin Koşulları ve Hükümleri: Maddi Koşullar, Engeller, Tören ve Evlilik Hakları

Mal Paylaşım Davaları: Edinilmiş Mallara Katılma, Diğer Mal Rejimleri ve Tasfiye İşlemleri

Tedbir Nafakası Nedir? Geçici Nafaka Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Davası Türleri Nelerdir?