Boşanma Davası Türleri Nelerdir?

Türk hukuk sisteminde boşanma davaları, taraflar arasındaki uzlaşma durumuna ve boşanma sebeplerine bağlı olarak çekişmeli boşanma ve anlaşmalı boşanma olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Boşanma davasının türü, evlilik birliğinin sona erme nedenlerine ve tarafların sürece yaklaşımına göre belirlenir.

Bazı durumlarda eşlerden biri boşanma talebine karşı çıkabilir veya boşanma sebebine itiraz edebilir. Bu tür durumlarda çekişmeli boşanma davası söz konusu olur. Öte yandan, eşlerin boşanma konusunda karşılıklı olarak anlaştığı ve belirli şartları yerine getirdiği durumlarda ise anlaşmalı boşanma süreci işletilir.

1. Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?

Çekişmeli boşanma, taraflar arasında anlaşmazlığın olduğu ve boşanmanın ancak hukuki süreç sonunda gerçekleşebileceği davalardır. Bu tür davalar genellikle 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda yer alan belirli boşanma sebeplerine dayanılarak açılır.

Çekişmeli boşanma davasının temel özellikleri şunlardır:

Eşlerden biri boşanmak istemediğinde veya boşanmanın şartları konusunda mutabakat sağlanamadığında açılır.
Boşanma, genel ve özel sebepler çerçevesinde mahkeme tarafından değerlendirilir.
Mal paylaşımı, velayet, nafaka, tazminat gibi konular çoğunlukla taraflar arasında uyuşmazlığa neden olur.
Dava süreci anlaşmalı boşanmaya kıyasla daha uzun sürer ve delillerin mahkemeye sunulması gerekmektedir.

Çekişmeli boşanma davalarında öne çıkan boşanma sebepleri şunlardır:

Zina (Aldatma)
Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme
Terk
Akıl Hastalığı
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması

Eşlerden biri, bu gerekçelerden birine dayanarak boşanma davası açabilir ve mahkeme, sunulan delillere göre karar verir.

2. Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?

Anlaşmalı boşanma, eşlerin evlilik birliğinin sona ermesi konusunda uzlaşmaya vararak mahkemeye başvurdukları boşanma türüdür. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesi kapsamında düzenlenmiştir.

Anlaşmalı Boşanma Davasının Şartları Nelerdir?

Mahkemenin anlaşmalı boşanmayı kabul edebilmesi için şu üç temel şartın yerine getirilmesi gerekmektedir:

Evliliğin en az 1 yıl sürmüş olması gerekir.
- Eşler, boşanma başvurusunda bulunduklarında evlilik sürelerinin bir yılı doldurmuş olması zorunludur.
Taraflar boşanma konusunda mutabık olmalıdır.
- Eşlerden biri boşanma davası açarsa, diğer tarafın bunu kabul etmesi gerekir. Ayrıca, taraflar mahkemeye birlikte başvurduğunda süreç hızlanır.
- İlk duruşmada, mahkeme hakimi eşleri dinleyerek boşanma iradelerinin özgürce beyan edildiğinden emin olmalıdır.
Boşanmanın mali ve hukuki sonuçları üzerinde anlaşmaya varılmalıdır.
- Taraflar arasında nafaka, tazminat, mal paylaşımı ve çocukların velayeti gibi konularda anlaşma sağlanmalıdır.
- Mahkeme, yapılan anlaşmayı çocukların ve tarafların menfaatlerini gözeterek değerlendirir. Eğer gerekli görürse anlaşmada değişiklik yapabilir. Taraflar bu değişiklikleri kabul ederse boşanma kararı verilir.

Anlaşmalı Boşanma Davası Nasıl Açılır?

Anlaşmalı boşanma davası açmak isteyen çiftler, anlaşmalı boşanma protokolünü hazırlayıp imzalayarak Aile Mahkemesi’ne başvurmalıdır. Mahkeme süreci genellikle kısa sürede tamamlanır ve karar kesinleştiğinde taraflar resmi olarak boşanmış olur.

Önemli Nokta:
Anlaşmalı boşanma sürecinde herhangi bir konuda belirsizlik veya anlaşmazlık yaşanması durumunda dava çekişmeli boşanma davasına dönüşebilir. Ayrıca, tazminat taleplerini daha sonra ileri sürme hakkı saklı tutularak bir anlaşmalı boşanma gerçekleştirilemez.

Çekişmeli ve Anlaşmalı Boşanma Davaları Arasındaki Farklar

Kriter	Çekişmeli Boşanma	Anlaşmalı Boşanma
Evlilik Süresi	Süre şartı yoktur.	En az 1 yıl evlilik şartı vardır.
Tarafların Anlaşması	Taraflar boşanma şartlarında anlaşamaz.	Boşanma ve sonuçları üzerinde anlaşma sağlanmalıdır.
Süreç Uzunluğu	Daha uzun sürer (1-3 yıl).	Daha kısa sürede tamamlanır (genellikle 1-2 ay).
Mahkeme Kararı	Hakim, delilleri inceleyerek karar verir.	Tarafların anlaşması esas alınır.
Nafaka ve Velayet	Çekişmeli olabilir, mahkeme kararı belirleyicidir.	Tarafların yaptığı anlaşmaya göre karar verilir.

Sonuç

Boşanma süreci, çiftlerin karşılıklı anlaşmasına veya yaşanan sorunların büyüklüğüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer taraflar arasında uzlaşma sağlanabiliyorsa anlaşmalı boşanma daha hızlı ve kolay bir çözüm sunar. Ancak anlaşmazlık durumunda çekişmeli boşanma kaçınılmaz hale gelir ve mahkeme süreci daha uzun ve detaylı olur.

Her iki durumda da, sürecin en doğru şekilde yürütülmesi için bir boşanma avukatı ile çalışmak büyük önem taşır. Boşanma sürecinde hak kaybı yaşamamak için hukuki destek almak en doğru yol olacaktır.

Diğer yazılarımız:

Anlaşmalı Boşanma Davası ve Şartları: Bilmeniz Gereken Her Şey

Eğitim Nafakası: Ergin Çocukların Eğitim ve Bakım Hakları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Sebebiyle Maddi Tazminat Davaları: Koşullar, Şartlar ve Uygulama Esasları

Boşanmada Mehir Alacağı Nedir?

Evlilik İzni Nedir? Haklar, Süre ve Uygulamalar

Evlat Edinme Nedir? Yasal Dayanakları, Koşulları ve Uygulama Süreçleri

Boşanma Şartları: Sebepleri, Koşulları ve Uygulama Usulleri

Evlenmenin Koşulları ve Hükümleri: Maddi Koşullar, Engeller, Tören ve Evlilik Hakları

Mal Paylaşım Davaları: Edinilmiş Mallara Katılma, Diğer Mal Rejimleri ve Tasfiye İşlemleri

Tedbir Nafakası Nedir? Geçici Nafaka Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Davası Türleri Nelerdir?