Mal Paylaşım Davaları 2025: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiye Süreci

Boşanma ve evliliğin sona ermesi durumunda mal paylaşım davaları, eşlerin evlilik süresince edindikleri malvarlıklarının adil bir şekilde bölüşülmesini amaçlar. 2025 itibariyle mal paylaşım davaları içinuygulanacak temel düzenlemeler, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) ilgili maddelerine dayanır. Aşağıda, edinilmiş mallara katılma rejiminin başlangıcı, sona erme koşulları, mal ve kişisel malların nitelendirilmesi ile diğer mal rejimlerinin tasfiyesi konularını detaylarıyla inceleyeceğiz.

I. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Başlangıcı ve Sona Ermesi

1. Rejimin Başlangıcı

a. 01/01/2002 Öncesi Evliliklerde

01/01/2002 tarihine kadar gerçekleşen evliliklerde, eşler arası mal rejimi esas olarak “mal ayrılığı” ilkesine dayanır.
Ancak, evlilik sırasında farklı bir mal rejimi seçilmemişse, 01/01/2002 tarihinden itibaren yasal olarak edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır.

b. 01/01/2002 Sonrası Evliliklerde

Bu tarihten sonra yapılan evliliklerde, kanunda öngörülen yasal mal rejimi otomatik olarak edinilmiş mallara katılma rejimi olarak yürürlüğe girer.

2. Rejimin Sona Erme Koşulları

a. Eşlerden Birinin Ölümü

Evlilik birliği, eşlerden birinin ölümü ile sona erdiğinde, mal rejimi de ölüm tarihine göre tasfiye edilir.

b. Mal Rejiminin Değiştirilmesi

Eşler, mal ayrılığı veya diğer seçimlik mal rejimlerinden birine geçiş yapacakları bir sözleşme imzalayarak edinilmiş mallara katılma rejimini sona erdirebilir.
Böyle bir durumda boşanma davası açılmadan da mal rejimi tasfiyesi talep edilebilir.

c. Boşanma veya Evliliğin İptali

Mahkeme tarafından boşanma kararı verilmesi halinde, mal rejiminin sona erme tarihi boşanma davasının açıldığı tarih olarak kabul edilir.
Eğer boşanma kararı yabancı bir mahkemece verilmişse, Türkiye’de tanınma tarihi değil, yabancı mahkemede dava açıldığı tarih esas alınır.
Evliliğin iptali durumunda ise, mal rejimi iptal kararının verildiği tarihten itibaren sona erer.

II. Edinilmiş Mallar ve Kişisel Malların Sınıflandırılması

1. Edinilmiş Mallar

Evlilik süresince eşlerin çalışmaları, emekleri ve katkılarıyla elde ettikleri mallar edinilmiş mal olarak kabul edilir. Bunlara örnek olarak şunlar gösterilebilir:

Çalışma Gelirleri: Maaş, prim, kıdem tazminatı, işletme gelirleri, işçilik alacakları (TMK m. 219/1).
Sosyal Yardımlar: Emekli aylığı, emekli ikramiyesi, sağlık yardımları ve diğer sosyal ödemeler (TMK m. 219/2).
Tazminatlar: Çalışma gücünün kaybı nedeniyle ödenen tazminatlar (TMK m. 219/3).

2. Kişisel Mallar

Edinilmiş mallar dışında kalan, eşlerin kişisel kullanımına özgü mallar; TMK m. 220’de sayılan kişisel mallar kapsamında değerlendirilir.
Örneğin:

Sadece bir eşin kişisel kullanımına ait giysi, takı, süs eşyası ve özel eşyalar.
Evlilik öncesi edinilmiş, miras veya bağış yoluyla kazanılan mallar.
Manevî tazminat alacakları ve kişisel mallarla yapılan tasarruf sonucu ortaya çıkan değerler.

Ayrıca, eşler arası mal rejimi sözleşmesi ile edinilmiş malların, kişisel mal olarak kabul edilmesi de mümkündür (TMK m. 221).

III. Diğer Mal Rejimleri ve Tasfiye İşlemleri

1. Diğer Mal Rejimleri

Eşler, edinilmiş mallara katılma rejimi dışında aşağıdaki mal rejimlerinden de seçim yapabilirler:

Mal Ayrılığı Rejimi: Her eşin kendi malvarlığı üzerinde tam yetkiye sahip olduğu, borçlardan da kendi malvarlığı ile sorumlu olduğu rejimdir (TMK m. 242-243).
Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimi: Malların mülkiyetinin her iki eş arasında paylaşıldığı ve, hangi eşin malına ait olduğu ispat edilemeyen malların ortak mülkiyet sayıldığı rejimdir (TMK m. 244-255).
Mal Ortaklığı Rejimi: Hem ortak mallar hem de kişisel malların belirli oranlarda birbirine aktarılması şeklinde düzenlenen, eşler arasında mal paylaşımını kapsayan rejimdir (TMK m. 256-281).

2. Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminin Tasfiyesi

Boşanma veya ölüm gibi nedenlerle mal rejimi sona erdiğinde, edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi gerçekleştirilir. Tasfiye işlemi, genel olarak şu aşamalardan oluşur:

Malvarlığının Belirlenmesi: Tasfiye tarihi itibariyle eşlerin edinilmiş mallarının tespit edilmesi.
Geri Verme İşlemleri: Eşlerin birbirlerinde bulunan malların iadesi.
Paylı Mülkiyetin Düzenlenmesi: Paylı mülkiyet altındaki malların bölünmesi veya bir eşin diğerinin payını ödemesi yoluyla tek başına tahsis edilmesi (TMK m. 226/2).
Borçların Düzenlenmesi: Eşler arasındaki borç ilişkilerinin tespit edilip, ödemelerin veya denkleştirmenin yapılması.

Ayrıca, tasfiye sürecinde katkı payı alacağı (değer artış payı) ve katılma alacağı gibi hususlar, eşlerin evlilik birliği süresince yaptığı katkılara bağlı olarak belirlenir. Bu alacakların hesaplanması, malın tasfiye tarihindeki rayiç değeri, yapılan keşif ve bilirkişi raporları ile gerçekleştirilir.
Tasfiye davası, tarafların mal rejimi sona erdiğinde haklarını koruyabilmeleri için aile mahkemesinde açılır ve TBK’nın 146. maddesi gereğince 10 yıllık zamanaşımı süresi uygulanır.

IV. Diğer Konular ve Uygulama Notları

Dava Tarafları ve İspat Yükü: Tasfiye davasında eşlerin ve mirasçıların, malvarlığının hangi unsurlarının edinilmiş veya kişisel mal olarak sayılacağını ve katkı payı alacaklarının hesaplanmasını ispat etmesi gerekir.
Görevli Mahkeme: Mal rejiminin tasfiyesi davalarında, ilgili aile mahkemesi yetkili olup, yerleşim yeri ve dava konusuna göre yetki belirlenir (TMK m. 214).
Harç, Gider ve Vekalet Ücretleri: Bu davalar nispi harç ve vekalet ücreti esasına tabi olup, davayı kaybeden taraf yargılama giderlerinden sorumlu tutulur.

Evlilik ve boşanma süreçlerinde mal paylaşımı, eşlerin maddi haklarını doğrudan etkilediğinden, mal rejiminin doğru belirlenmesi ve tasfiye işlemlerinin titizlikle yürütülmesi büyük önem taşır.

Sonuç

2025 itibariyle, boşanma ve evlilik sona ermesi nedeniyle açılan mal paylaşım davalarında, edinilmiş mallara katılma rejiminin başlangıç ve sona erme şartları, mal ve kişisel malların doğru sınıflandırılması, diğer mal rejimlerinin uygulanması ve tasfiye işlemlerinin usulüne uygun şekilde yürütülmesi esas alınmaktadır.
Seller Hukuk ve Danışmanlık olarak, mal paylaşımı, tasfiye davaları ve ilgili hukuki konularda uzman desteği sunmaktayız. Boşanma sürecinizde veya mal paylaşımı davalarınızda hukuki desteğe ihtiyaç duyduğunuz her aşamada profesyonel yardım almak, haklarınızın korunması açısından son derece önemlidir.
Detaylı bilgi ve hukuki destek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Diğer yazılarımız:

Anlaşmalı Boşanma Davası ve Şartları: Bilmeniz Gereken Her Şey

Eğitim Nafakası: Ergin Çocukların Eğitim ve Bakım Hakları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Sebebiyle Maddi Tazminat Davaları: Koşullar, Şartlar ve Uygulama Esasları

Boşanmada Mehir Alacağı Nedir?

Evlilik İzni Nedir? Haklar, Süre ve Uygulamalar

Evlat Edinme Nedir? Yasal Dayanakları, Koşulları ve Uygulama Süreçleri

Boşanma Şartları: Sebepleri, Koşulları ve Uygulama Usulleri

Evlenmenin Koşulları ve Hükümleri: Maddi Koşullar, Engeller, Tören ve Evlilik Hakları

Mal Paylaşım Davaları: Edinilmiş Mallara Katılma, Diğer Mal Rejimleri ve Tasfiye İşlemleri

Tedbir Nafakası Nedir? Geçici Nafaka Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Davası Türleri Nelerdir?