Boşanma Davasında Mehir Alacağı Nasıl Talep Edilir? Hukuki Süreç ve Delil Şartları

Mehir Alacağı, İslam hukuku çerçevesinde evlilik akdi sırasında veya sonrasında, erkeğin kadına sunduğu maddi ve manevi değeri ifade eder. Sözlük anlamıyla “değerli armağan” olarak tanımlanan mehir;

Muaccel Mehir: Nikâhtan önce ödenen, vadesi gelmiş mehir türüdür.
Müeccel Mehir: Nikâhtan (hatta evlilik sona erdikten) sonra ödenmesi taahhüt edilen mehirdir.

Bu kavram, evlilik sözleşmesi anında veya sonrasında kadına sunulan belirli mal, para veya benzeri ekonomik değerin altını çizer.

Türk Hukukunda Mehre İlişkin Anlaşmalar

Türk Medeni Kanunu, evlilik sözleşmesi esnasında eşlerin birbirlerine mal veya para verme taahhütlerini yasaklamamaktadır. Dolayısıyla, geleneksel olarak düzenlenen mehir sözleşmeleri geçerliliğini korumaktadır.

Sözleşme Serbestisi: Eşlerin karşılıklı rızaya dayalı olarak belirlediği mehir anlaşmaları, üçüncü şahısların da bu taahhüde dahil olmasına imkan tanımaktadır.
Bağışlama Vaadi Niteliği: Özellikle mehre ilişkin ileriye yönelik sözleşmeler, Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 288. maddesi çerçevesinde değerlendirilir. Bu madde, bağışlama vaadinin geçerlilik şartlarını düzenler.

Boşanma Davasında Mehir Alacağının Talep Edilmesi

Boşanma davası açılırken, eşler mehir alacaklarını talep edebilirler. Bu talepler;

Aynen İade: Eğer mehir, ziynet eşyası gibi geri verilebilir nitelikteyse, aynen iadesi istenebilir.
Bedel Tahsili: Eşya aynen iade edilemiyorsa, mehirin bedelinin tahsili için dava açılabilir.

Eğer mehir alacağı senede dayanıyorsa, dava asliye hukuk mahkemesinde görülmektedir. TBK’nın bağışlama sözleşmelerine ilişkin hükümleri de mehir davalarında uygulanır.

Dava Açma Süreci ve Usul

Mehir alacağının tahsili için aile mahkemesinde veya senede dayanıyorsa asliye hukuk mahkemesinde dava açılır. Dava sürecinde;

Yazılı Deliller: Kadının mehir alacağını ispat edebilmesi için yazılı mehir senedi düzenlemiş olması büyük önem taşır.
Karine İlkesi: TMK’nın “İspat Yükü” ilkesi uyarınca, her iki taraf da haklarını destekleyecek delilleri sunmakla yükümlüdür.
Bağışlama Vaadi: Mehir senedinde yer alan bağışlama vaadi, TBK m. 288 şartlarına uygun şekilde yazılı olarak düzenlenmiş olmalıdır. Özellikle gayrimenkul ve benzeri tapulu mallar için resmi şekil ve tapu tescil işlemleri gerekmektedir.

Aksi halde, mehir senedinde belirtilen ziynet eşyalarının aynen iadesi ya da bedelinin ödenmesi söz konusu olur.

Mehir Alacağının İspatı

Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesi gereğince, taraflardan haklarını ispatlayacak olguları ortaya koymaları beklenir. Bu bağlamda:

Kadının Mehir İspatı: Yazılı düzenlenmiş bir mehir senedi, kadının alacağının varlığını kanıtlamak için en güçlü delildir.
Borçlu Eşin Yükümlülüğü: Mehir senedinde yer alan ziynet eşyaları veya değerler konusunda, borçlu eşin taahhüdünü yerine getirdiğini yazılı belgelerle kanıtlaması gerekmektedir.
Değişiklik ve Vazgeçme Durumu: Mehir senedinden vazgeçildiğine dair deliller, aynı kuvvetteki yazılı belgelerle desteklenmelidir.

Sonuç

Boşanma davasında mehir alacağının talep edilmesi, Türk medeni ve borçlar kanunları çerçevesinde düzenlenmektedir. Eşlerin, evlilik akdi sırasında belirlenen mehir anlaşmalarını, boşanma sürecinde hak talebi olarak gündeme getirmeleri mümkündür. Yazılı mehir senetlerinin ve gerekli resmi işlemlerin eksiksiz olması, davanın seyrini doğrudan etkileyecektir. Bu nedenle, mehir alacağına ilişkin davalarda doğru delil sunumu ve usul kurallarına uyum büyük önem taşır.

Diğer yazılarımız:

Anlaşmalı Boşanma Davası ve Şartları: Bilmeniz Gereken Her Şey

Eğitim Nafakası: Ergin Çocukların Eğitim ve Bakım Hakları Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Sebebiyle Maddi Tazminat Davaları: Koşullar, Şartlar ve Uygulama Esasları

Boşanmada Mehir Alacağı Nedir?

Evlilik İzni Nedir? Haklar, Süre ve Uygulamalar

Evlat Edinme Nedir? Yasal Dayanakları, Koşulları ve Uygulama Süreçleri

Boşanma Şartları: Sebepleri, Koşulları ve Uygulama Usulleri

Evlenmenin Koşulları ve Hükümleri: Maddi Koşullar, Engeller, Tören ve Evlilik Hakları

Mal Paylaşım Davaları: Edinilmiş Mallara Katılma, Diğer Mal Rejimleri ve Tasfiye İşlemleri

Tedbir Nafakası Nedir? Geçici Nafaka Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Boşanma Davası Türleri Nelerdir?