Depozito Nedir ve Hangi Amaçla Alınır?
Depozito (teminat bedeli), kira süresi boyunca kiracının sorumluluklarına uygun davranmasını güvence altına almak için kiraya veren tarafından talep edilen para ya da kıymetli teminattır. Genellikle 1 ila 3 aylık kira tutarı kadar belirlenir.
📌 Türk Borçlar Kanunu m. 342’ye göre, konut ve çatılı işyeri kiralarında depozitonun miktarı en fazla 3 aylık kira bedeli kadar olabilir.
Depozito Cayma Hakkı Nedir?
Kiracı, taşınma planından vazgeçtiğinde veya kira sözleşmesini başlamadan önce tek taraflı feshetmek istediğinde “depozito cayma” gündeme gelir. Bu durumda, kiraya veren sözleşmenin başlamamış olmasına rağmen depozitoyu tam iade etmek zorunda mıdır?
Cevap: Duruma göre değişir.
Hangi Durumlarda Depozito Geri Alınabilir?
✅ Kiracı sözleşmeyi imzalamadan önce cayarsa
✅ Kiraya veren, taşınmazı sözleşmeye uygun teslim edemezse
✅ Cayma, kiraya verenden kaynaklı gecikmeler nedeniyle oluyorsa
✅ Taraflar cayma halinde depozitonun iade edileceğini açıkça kararlaştırmışsa
Hangi Durumlarda Depozito Yanabilir veya Gecikme Ücreti Uygulanabilir?
❌ Kiracı, sözleşme imzalanıp da anahtar teslimine 1-2 gün kala cayarsa
❌ Kiraya veren, taşınmazı tutmak için başka kiracıları reddetmişse
❌ Kiracı sebepsiz yere vazgeçmişse ve zarar oluşmuşsa
Bu durumlarda kiraya veren, zararlarını ispat koşuluyla depozitodan kesinti yapabilir. Hatta sözleşmede varsa gecikme ya da cayma cezası da uygulanabilir.
Depozito Cayma Cezası Şartı Geçerli midir?
Evet. Sözleşmede açıkça şu ifadeler yer almışsa:
“Kiracı sözleşmeyi başlatmadan cayarsa, depozito bedelinin %50’si kiraya verene cayma bedeli olarak bırakılır.”
Bu hüküm geçerlidir ve Yargıtay tarafından da “dürüstlük kuralı çerçevesinde” uygun bulunmuştur.
📌 Ancak bu şart fahişse (örneğin depozitonun tamamı yanar gibi) iptal ettirilebilir.
Gecikme Ücreti Ne Zaman Talep Edilebilir?
- Kiracı sözleşme başlangıcını sürekli erteliyorsa
- Evi boş bırakıp sözleşmeyi başlatmadıysa
- Kiraya verenin mağduriyeti yazılı belgelerle ispatlanabiliyorsa
Bu hallerde kiraya veren, kira kaybı için gecikme tazminatı isteyebilir.
Yargıtay Kararları Ne Diyor?
Yargıtay, cayma halinde depozitonun:
- Zarar varsa mahsup edileceğini
- Zarar yoksa tamamen iade edilmesi gerektiğini
- Gecikme bedelinin ancak sözleşmede kararlaştırıldıysa talep edilebileceğini
kabul etmektedir.
Sonuç: Depozito Cayması ve Gecikme Cezası, İyi Hazırlanmış Sözleşmeyle Hukuka Uygun Hale Gelir
Kiracı, taşınmazı teslim almadan önce cayarsa, ödediği teminatı her durumda geri alacağını düşünmemelidir. Kiraya veren ise zararı yoksa iade yükümlülüğünü yerine getirmelidir. Taraflar arasında yazılı bir depozito teminat sözleşmesi varsa, bu belge uyuşmazlıkların çözümünde en önemli dayanak olacaktır.
Diğer Yazılarımız:
Airbnb, VRBO Gibi Kısa Dönem Kiralamalarının Hukuki Boyutu: İzinler, Sözleşmeler ve Yükümlülükler
Ecrimisil Nedir? Haksız İşgal Tazminatı Rehberi
Deprem Sonrası Kira Sözleşmesi Nasıl Feshedilir? Kiracı ve Kiraya Veren Hakları
Depozito Nedir ve Nasıl İade Edilir? Kira Depozito Rehberi
Sözleşmesiz Kira İlişkisi Nedir? Haklar, Yükümlülükler ve Tahliye Süreci 2025
Tahliye Taahhütnamesi Nasıl İptal Edilir? 2025 Rehberi ve Hukuki Süreç
Tahliye Davası Nasıl Açılır? Geçerli Sebepler ve 2025 Örnek Dilekçe Rehberi
Kiracı Nasıl Tahliye Edilir? 2025 Rehberi: Adım Adım Yasal Süreç ve Belgeler