Mobbingin Hukuki Tanımı ve Yasal Dayanakları
Mobbing(Psikolojik Taciz), iş yerinde sistematik, kasıtlı ve yıldırıcı davranışlarla bir çalışanın hedef alınmasıdır. Türkiye’de ilk kez 2006 yılında mahkeme kararıyla tanımlanmış; sonrasında Yargıtay ve ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) tarafından da detaylandırılmıştır.
- İş Kanunu m. 24 ve 25 uyarınca, mobbing haklı fesih sebebidir.
- Borçlar Kanunu m. 417 ve Medeni Kanun m. 25, işverenin gözetim yükümlülüğünü düzenler.
- Avrupa Sosyal Şartı ve ILO normları da mobbingi açıkça düzenler.
Mobbing Olarak Kabul Edilen Eylemler
- Sürekli dışlama ve iletişimi engelleme
- Aşağılama, küçümseme, alay etme
- Aşırı iş yükleme ya da görev verilmemesi
- Hedef gösterme ve iftira
Mobbing Şartları Nelerdir?
1. İş Yeriyle Doğrudan Bağlantılı Olmalı
Mobbing, iş yerinde ya da işle bağlantılı ortamlarda gerçekleşmelidir (örneğin ofis, mola alanı, e-posta, telefon yoluyla).
2. Aynı İş İlişkisi İçinde Olmalı
Mobbing, işveren, yöneticiler veya aynı iş yerindeki çalışanlar arasında gerçekleşir. Müşteri ya da dış kaynaklı durumlar mobbing kapsamına girmez.
3. Psikolojik Taciz Unsuru Taşımalı
İşçiyi yıldırmaya yönelik kasıtlı, kötü niyetli davranışlar gereklidir. Bu davranışlar hedef odaklı ve ahlak dışı olmalıdır.
4. Süreklilik ve Sistematik Uygulama
Mobbing, bir kez yaşanan bir olay değil; düzenli ve süreklilik arz eden eylemler bütünüdür.
5. Kasıt (Maksatlılık)
Mobbing davranışının kasten yapılmış olması, davranışın sistematik biçimde hedefe yöneltilmiş olması gerekir.
Mobbing Davasında Deliller Nelerdir?
- E-posta, mesaj ve WhatsApp yazışmaları
- Tanık beyanları (iş arkadaşları, yöneticiler)
- Ses-kamera kayıtları (hukuka uygun olmak şartıyla)
- Psikolog/psikiyatrist raporları
- İK başvuruları ve ihtarnameler
Mobbing’e Karşı Çalışanların Yasal Hakları
1. İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Fesih
İş Kanunu m. 24 uyarınca işçi, mobbing nedeniyle sözleşmesini feshederek;
- Kıdem tazminatı
- İhbar tazminatı
- Fazla mesai ve diğer alacaklarını talep edebilir.
2. Manevi Tazminat Davası
Psikolojik yıpranma, itibar kaybı ve sağlık sorunları nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
3. Saldırıya Son Verilmesi Davası
Türk Medeni Kanunu m. 25’e göre; saldırıların durdurulması talep edilebilir.
4. Ayrımcılık Tazminatı
İşverenin eşitlik ilkesini ihlal ettiği durumlarda işçi, ayrımcılık tazminatı talep edebilir.
5. Kötü Niyet Tazminatı
İşverence işçinin işten ayrılmaya zorlanması durumunda kötü niyet tazminatı talep edilebilir.
İşverenin Mobbinge Karşı Yükümlülükleri
- İş sağlığı ve güvenliğini sağlamak
- Mobbing karşıtı politika ve rehberler oluşturmak
- Şikâyet mekanizmalarını oluşturmak
- Taciz şikayetlerine derhal müdahale etmek
Yargıtay Kararlarında Mobbing
Yargıtay, aşağıdaki durumları mobbing(psikolojik taciz) kapsamında değerlendirmektedir:
- Sürekli yer değişikliği
- Aşırı görev yükü verilmesi
- Görmezden gelme ve sosyal izolasyon
- Haksız yere disiplin işlemleri uygulanması
Mobbing Davasında Zamanaşımı Süresi
📌 Mobbing davaları için genel zamanaşımı süresi 5 yıldır. Süre, eylemin öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
Sonuç: Mobbing’e Karşı Sessiz Kalmayın, Hakkınızı Arayın
İş yerinde mobbinge maruz kalmak, sadece etik bir sorun değil; hukuki yaptırımları olan ciddi bir insan hakkı ihlalidir. İşçi; haklı nedenle fesih, tazminat davası ve kişilik haklarının korunmasına yönelik çeşitli dava yollarıyla hakkını arayabilir. Bu süreçte profesyonel bir iş hukuku avukatı desteği almak, adaletin sağlanması için en güçlü adımdır.
Diğer Yazılarımız:
İş Yerinde Mobbing Nedir? Psikolojik Tacize Karşı Tazminat Davası Açma Rehberi (2025)
Ücretli Yıllık İzin Hakkı Nedir? Kaç Gün Kullanılır ve Ücreti Nasıl Hesaplanır? (2025 Rehberi)
Maaşı Ödenmeyen İşçi Ne Yapmalı? İcra Takibi ile Alacak Tahsili Rehberi (2025)
Sendikal Haklara Müdahale Nedir? İşçinin Hakları ve Yasal Başvuru Yolları (2025)
İş Yerinde Mobbing Nedir? Psikolojik Tacize Karşı Tazminat Davası Açma Rehberi (2025)
Küçükçekmece İş Hukuku Avukatı | Kıdem, İhbar ve Mobbing Davalarında Uzman Destek (2025)
Kısmi Süreli ve Geçici İş Sözleşmeleri Nedir? 2025 Rehberi ile Haklar ve İhbar Süreleri
2025 Kıdem ve İhbar Tazminatı Rehberi | Kimler Alabilir, Nasıl Hesaplanır?
Kıdem ve İhbar Tazminatı Nedir? 2025 Güncel Hesaplama ve Hak Rehberi