İşyerinde Mobbing Nedir? Psikolojik Tacize Karşı Yasal Haklarınız

Mobbing Nedir?

Mobbing, işyerinde bir çalışana karşı, sistematik, uzun süreli ve kasıtlı olarak gerçekleştirilen işyerinde psikolojik baskı , dışlama, küçük düşürme ve yıldırma davranışlarının tümüdür. Amaç, çalışanın istifasını sağlamak veya işyerinde psikolojik baskı altına alarak iş hayatını çekilmez hale getirmektir.

Mobbing Örnekleri Nelerdir?

Sürekli eleştiri, küçümseme, aşağılama
Sosyal izolasyon (toplantılardan dışlama)
Yetki devrinin engellenmesi
Bilerek yanlış yönlendirme
Görev verilmemesi ya da aşırı iş yükü
Görmezden gelme, göz teması kurmama
Haksız disiplin işlemleri başlatma

🛑 Not: Mobbing her zaman bağırmak veya açıkça kötü davranmak değildir; sessizlik bile mobbingin bir parçası olabilir.

Mobbing’e Karşı İşçinin Yasal Hakları

📌 Türk Borçlar Kanunu ve İş Kanunu’na Göre

İşverenin, işçiyi koruma ve gözetme borcu vardır.
Mobbing, bu yükümlülüğe aykırıdır.
İşçi, haklı nedenle fesih hakkına sahiptir.
Bu durumda kıdem tazminatı talep edilebilir.

📌 Türk Ceza Kanunu

Mobbing kapsamında değerlendirilebilecek bazı fiiller suç teşkil edebilir:

Hakaret
Tehdit
Kişisel verilerin hukuka aykırı paylaşılması

📌 Tazminat Hakları

Manevi tazminat (psikolojik zararın karşılığı)
Maddi tazminat (gelir kaybı, sağlık harcamaları)
Fazla mesai ücretleri (zorla çalıştırıldıysa)
SGK destekli tedavi giderleri

Mobbing’e Uğrayan Ne Yapmalı?

1. Belgelerle Destekleyin

Mobbing’i ispat için aşağıdaki deliller toplanmalıdır:

E-posta ve mesaj kayıtları
Tanık ifadeleri
Kamera/ses kayıtları (hukuka uygunluk şartıyla)
Görev yazıları, puantajlar
İşverenle yazılı yazışmalar

2. İşverene Yazılı Bildirimde Bulunun

İşverene yazılı şekilde bildirim yapılmalı ve ortamın düzeltilmesi talep edilmelidir.

3. Alo 170’e Başvuru

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ALO 170 hattı üzerinden mobbing şikâyeti yapılabilir.

4. Arabuluculuk Başvurusu

İş ilişkisi devam ediyorsa, dava öncesi zorunlu arabuluculuk süreci başlatılır.

5. Tazminat Davası Açın

İşten ayrıldıktan sonra, iş mahkemesinde:

Maddi ve manevi tazminat
Kıdem tazminatı
Ücret ve fazla mesai alacakları davası açılabilir.

Dava Süreleri ve Zamanaşımı

Hak Türü	Süre
Kıdem tazminatı	5 yıl
Mobbing nedeniyle tazminat	2 yıl (öğrenmeden itibaren)
Ceza davası	Suç türüne göre 6 ay – 8 yıl

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Mobbing kamu kurumlarında da olur mu?

Evet, özel sektör ve kamu kurumları dahil her işyerinde görülebilir.

Mobbing’i ispatlamak zor mu?

Zordur ancak belgeler, tanıklar ve yazılı kayıtlarla ispat mümkündür.

Psikolojik destek alabilir miyim?

Evet, SGK kapsamında işyeri hekimi yönlendirmesiyle psikolojik destek alınabilir.

İşten ayrılmak haklarımı kaybettirir mi?

Hayır. Haklı nedenle fesih yapılırsa kıdem tazminatı ve tazminat davası hakkı korunur.

Sonuç: Mobbing Bir Hak İhlalidir

Mobbing; yalnızca ahlaki değil, hukuki ve cezai yaptırımları olan bir ihlaldir.
Çalışanlar, mobbing karşısında haklarını bilmeli, belge toplamalı ve gerektiğinde yasal yollara başvurmalıdır.