1. Mirasçılık Belgesi Nedir?
Mirasçılık belgesi, vefat eden kişinin mal varlığı üzerinde kimlerin hak sahibi olduğunu ve bu hakların ne oranda dağıldığını gösteren resmi bir belgedir. Mirasçılar, bu belge sayesinde mirasa konu olan mal ve haklar üzerinde işlem yapabilir. Resmî kurumlar ve bankalar başta olmak üzere birçok alanda, miras işlemlerinde bu belge aranmaktadır.
2. Mirasçılık Belgesi Hangi Kurumdan Alınır?
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 598. maddesi kapsamında, mirasçılar talep etmeleri halinde mirasçılık belgesini şu mercilerden alabilirler:
- Sulh hukuk mahkemesi
- Noterlikler (Eğer mirasçılar arasında bir ihtilaf yoksa)
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 384. maddesi uyarınca, mirasçılık belgesi için yetkili mahkeme, başvuruda bulunan kişinin veya mirasçılardan birinin yerleşim yerindeki sulh hukuk mahkemesidir. Türkiye genelinde herhangi bir sulh hukuk mahkemesine başvurulabilir.
3. Mirasçılık Belgesinin Önemi
Mirasçılık belgesi, mirasçıların tereke üzerindeki haklarını tespit etmelerine ve işlem yapabilmelerine olanak tanır. Bu belge, özellikle aşağıdaki durumlarda zorunlu bir evraktır:
- Taşınmaz ve taşınır malların intikal işlemleri
- Banka hesaplarındaki varlıkların çekilmesi
- Resmi kurum ve kuruluşlarla yapılan işlemler
Mirasçılık belgesi, Türk Medeni Kanunu’nun 7. maddesi gereğince resmi belge niteliğinde olup aksi ispat edilinceye kadar geçerliliğini korur. Ancak ilam niteliğinde sayılmadığı için kesin hüküm teşkil etmez.
4. Kimler Mirasçılık Belgesi Alabilir?
Mirasçılık belgesini talep edebilecek kişiler şu şekilde sıralanabilir:
- Yasal mirasçılar (TMK. md. 495-501 uyarınca altsoy, üstsoy, eş, evlatlık ve devlet)
- Atanmış mirasçılar
- Vasiyet alacaklıları (hukuki yararını ispat etmek koşuluyla)
Tapu Kanunu’na göre tapu müdürlükleri de mirasçılık belgesi talep edebilir. Ayrıca, Türk Medeni Kanunu’nun 552. maddesi uyarınca vasiyeti yerine getirme görevlisi de bu belgeyi talep edebilir.
5. Mirasçılık Belgesinin Tanınması ve Tenfizi
Eğer mirasçılık belgesi yabancı bir ülkede düzenlenmişse, Türkiye’de geçerli olabilmesi için tanıma ve tenfiz işlemlerinin yapılması gerekmektedir. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un (MÖHUK) 50 ve 54. maddeleri, yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi ile ilgili şartları düzenlemektedir.
Ancak şu hususlara dikkat edilmelidir:
- Yabancı idari makamlar veya noterler tarafından düzenlenen mirasçılık belgeleri, mahkeme kararı niteliğinde olmadığı için tanıma işlemi yapılamaz.
- Türkiye’de bulunan taşınmazlarla ilgili kesin yetki kuralı gereğince, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.
- Yabancı bir mahkemenin mirasçılık belgesi, taşınmaz üzerindeki ayni haklarla ilgili doğrudan bir sonuç doğurmaz.
Sonuç
Mirasçılık belgesi, mirasçıların miras hakkını resmî olarak ispat etmeleri ve miras malları üzerinde tasarruf yetkisini kullanabilmeleri için önemli bir belgedir. Sulh hukuk mahkemeleri veya noterler tarafından verilen bu belge, mirasın paylaşımı ve devri açısından gereklidir. Yurt dışından alınan mirasçılık belgelerinin Türkiye’de geçerli olması için ise tanıma ve tenfiz sürecinin tamamlanması gerekmektedir.
Diğer yazılarımız:
Mirastan Feragat Nedir ve Nasıl Yapılır? – Kapsamlı Rehber
Vasiyetname Nedir? Geçerlilik Koşulları ve Türleri
Muris Muvazaası Nedir? Şartları, Davası ve Hukuki Süreç
Tereke Nedir? Tanımı ve Kapsamı
Saklı Pay (Mahfuz Hisse) Nedir?