Mirastan feragat, miras hukukunda önemli bir sözleşme türü olup, belirli kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmesi gereken bir işlemdir. Mirasbırakan ve mirasçının karşılıklı olarak anlaşmasıyla oluşturulan bu sözleşme, mirasçının gelecekte doğacak miras hakkından feragat etmesini sağlar. Türk Medeni Kanunu’nun 528. maddesinde düzenlenen bu işlem, resmi vasiyetname şartlarına uygun olarak yapılmalıdır.
Mirastan Feragat ile Reddi Miras Arasındaki Fark
Mirastan feragat ile reddi miras sıklıkla karıştırılan iki farklı işlemdir. Reddi miras, mirasbırakanın vefatından sonra mirasçının tek taraflı olarak yaptığı bir işlemdir ve belirli bir süre içinde gerçekleştirilmelidir. Mirastan feragat ise mirasbırakan hayattayken yapılır ve karşılıklı bir sözleşme gerektirir. Ayrıca, reddi miras altsoyu etkilemezken, ivazlı feragat halinde mirastan feragat edenin altsoyu da miras hakkını kaybeder.
Mirastan Feragat Türleri
Mirastan feragat sözleşmeleri, iki farklı şekilde yapılabilir:
- İvazsız Mirastan Feragat: Mirasçı, herhangi bir bedel veya karşılık almadan miras hakkından vazgeçer. Bu durumda yalnızca feragat eden kişinin miras hakkı sona erer, altsoyu etkilenmez.
- İvazlı Mirastan Feragat: Mirasçı, belirli bir bedel karşılığında miras hakkından vazgeçer. Eğer sözleşmede aksi belirtilmemişse, feragat edenin altsoyu da miras hakkını kaybeder.
Mirastan feragat işlemi tam veya kısmi olarak da gerçekleştirilebilir. Tam feragatte mirasçının tüm miras hakkı sona ererken, kısmi feragatte mirasçı belirli bir oran üzerinden miras hakkını devam ettirebilir.
Mirastan Feragat Nasıl Yapılır?
Mirastan feragat, geçerli olabilmesi için sıkı şekil şartlarına tabidir. Resmi vasiyetname kurallarına uygun olarak noter huzurunda ya da sulh hâkimi önünde iki tanık eşliğinde yapılması gerekir. Aksi takdirde, geçersiz kabul edilir.
Kimler Mirastan Feragat Edebilir?
- Saklı pay sahibi mirasçılar (eş, çocuklar, anne-baba) mirastan feragat edebilir.
- Saklı payı bulunmayan mirasçılar için feragat sözleşmesi yapmaya gerek yoktur, çünkü mirasbırakan onları tek taraflı irade beyanı ile mirastan çıkarabilir.
- Mirastan feragat sözleşmesi kişiye sıkı sıkıya bağlı bir hak olduğundan, vekalet yoluyla yapılamaz. Mirasçıların bizzat sözleşmeye katılması gerekir.
Mirastan Feragat Sözleşmesinin Sonuçları ve Altsoya Etkisi
- İvazlı feragatte, mirastan feragat edenin altsoyu da mirastan pay alamaz (aksi sözleşmede belirtilmediği sürece).
- İvazsız feragatte, feragat edenin yalnızca kendi miras hakkı sona erer, altsoyu etkilenmez.
- Mirasbırakanın borçları mirasçıların paylarını etkileyebilir. İvazlı feragat halinde, mirasçılar tereke borçlarından sorumlu olabilir.
Mirastan Feragat Sözleşmesinden Dönme ve İptal
- Mirasbırakanın Dönme Hakkı: Sözleşme içinde belirtilmişse, mirasbırakan tek taraflı olarak sözleşmeden dönebilir.
- Feragat Edenin Dönme Hakkı: İvazlı feragat sözleşmesi yapılmış ancak ödenmesi gereken bedel ödenmemişse, feragat eden sözleşmeden cayabilir.
- Ortak İrade ile İptal: Taraflar karşılıklı anlaşarak mirastan feragat sözleşmesini sona erdirebilir.
- İrade Sakatlığı ve Aşırı Yararlanma: Hata, hile, korkutma veya aşırı yararlanma (gabin) durumları varsa, feragat sözleşmesi 1 yıl içinde dava açılarak iptal edilebilir.
Sık Sorulan Sorular
- Mirastan feragat, mirasın reddiyle aynı şey mi? Hayır. Mirastan feragat, mirasbırakan hayattayken yapılan bir anlaşmadır; reddi miras ise ölüm sonrası gerçekleştirilen tek taraflı bir beyanla yapılır.
- Feragat edilen pay özellikle birine bırakılmadıysa ne olur? Miras feragat edenin zümresine kalır. Eğer zümrede mirasçı yoksa, feragat hükümsüz olur.
- Mirasbırakan feragat sözleşmesinden dönebilir mi? Eğer sözleşmede belirtilmişse, dönebilir.
- Feragat eden mirasçı, tereke borçlarından sorumlu olur mu? İvazlı feragat söz konusuysa ve mirasbırakanın ölümünden itibaren 5 yıl içinde mirasbırakandan alınan karşılık tespit edilirse, mirasçı sorumlu tutulabilir.
Mirastan Feragat Sürecinde Avukat Desteğinin Önemi
Mirastan feragat işlemleri, sıkı şekil şartlarına ve yasal kurallara tabidir. Yanlış yapılan işlemler ileride iptal davasına konu olabilir veya hukuki sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, miras sürecinde deneyimli bir miras avukatından destek almak hem süreci hızlandırır hem de hukuki güvence sağlar.
Mirastan feragat konusunda hukuki destek almak istiyorsanız, uzman bir miras avukatına danışarak süreci sorunsuz bir şekilde tamamlayabilirsiniz.
Diğer yazılarımız:
Vasiyetname Nedir? Geçerlilik Koşulları ve Türleri
Mirasçılık Belgesi Nedir? Güncel Bilgiler
Muris Muvazaası Nedir? Şartları, Davası ve Hukuki Süreç
Tereke Nedir? Tanımı ve Kapsamı
Saklı Pay (Mahfuz Hisse) Nedir?