İşverenin Haklı Nedenle Fesih Şartları

İş Kanunu, hem işveren hem de işçiye belirli durumlarda iş sözleşmesini feshetme hakkı tanır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi, işverenin haklı nedenlere dayanarak iş sözleşmesini derhal feshedebileceği durumları açıkça düzenlemiştir.

📌 Bu maddede belirtilen fesih durumlarında işveren, ihbar süresi tanımadan işçiyi işten çıkarabilir. Ancak kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği, fesih sebebine bağlıdır.

Peki, işverenin haklı fesih sebepleri nelerdir? İşte detaylar…

İşverenin Haklı Nedenle Fesih Sebepleri

1. Sağlık Sebepleri

📌 İşçinin Kendi Kusuruyla Hastalanması veya Sakatlanması

İşçinin kendi dikkatsizliği, alkole veya uyuşturucuya bağımlılığı nedeniyle hastalanması ya da sakatlanması halinde, art arda 3 iş günü veya 1 ay içinde 5 iş günü işe gelmemesi durumunda işveren haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir.

📌 İşçinin Tedavi Edilemez Bir Hastalığa Yakalanması

İşçinin bulaşıcı veya tedavi edilemez bir hastalığa yakalandığı ve işyerinde çalışmasının sağlık açısından sakıncalı olduğu sağlık raporuyla tespit edilirse, işveren iş sözleşmesini derhal sona erdirebilir.

📌 İşçinin Kusuru Olmaksızın Hastalanması veya Doğum Yapması

İşçinin kusuru olmaksızın geçirdiği hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi nedenlerle işe devamsızlık yapması halinde, bildirim süresine ek 6 hafta daha işverence beklenir. Bu süre dolduktan sonra işveren haklı fesih hakkını kullanabilir.

2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık

📌 İşçinin İşvereni Yanıltması

İşçinin işe girerken sahte belge sunması, mesleki yeterliliği hakkında yanlış bilgi vermesi veya işe uygun olmayan bir vasfa sahip olmasına rağmen işvereni aldatması, işveren için derhal fesih sebebidir.

📌 İşçinin Namus ve Şerefe Dokunacak Davranışları

İşçinin işverene, işverenin ailesine veya işyerinde çalışan diğer kişilere hakaret etmesi,
İşveren veya çalışma arkadaşları hakkında asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması.

📌 İşyerinde Cinsel Taciz

İşçinin işyerinde bir başka işçiye cinsel tacizde bulunması, işveren açısından haklı fesih sebebidir.

📌 İşçinin Sataşması (Fiziksel veya Sözel Şiddet)

İşçinin işverene, işverenin aile bireylerine veya diğer çalışanlara karşı fiziksel ya da sözel saldırıda bulunması.

📌 İşçinin Güveni Kötüye Kullanması, Hırsızlık veya İş Sırlarını Açıklaması

İşçinin işyerinde hırsızlık yapması,
İşverenin ticari sırlarını üçüncü kişilerle paylaşması,
İşverene veya işyerine zarar verecek bilinçli eylemlerde bulunması.

📌 İşyerinde Suç İşlenmesi

İşçinin işyerinde, 7 günden fazla hapis cezası gerektiren ve ertelenmemiş bir suç işlemesi.

📌 İşçinin İşe Devamsızlığı

İşçinin izinsiz ve mazeretsiz şekilde arka arkaya 2 iş günü, bir ay içinde 2 kez tatil günü sonrası veya bir ayda toplam 3 iş günü işe gelmemesi.

📌 Görevini Yapmamakta Israr Etmesi

İşçinin kendisine verilen görevleri yapmayı reddetmesi ve bu tutumunu sürdürmesi.

📌 İşyerinin Güvenliğini Tehlikeye Atması veya Ciddi Maddi Zarar Vermesi

İşçinin dikkatsizliği veya ihmali nedeniyle işyerinde güvenlik sorunlarına yol açması,
İşyerine ait makine, malzeme veya ekipmanları ciddi zarara uğratması (zararın miktarı işçinin 30 günlük maaşını aşıyorsa, işveren derhal fesih yapabilir).

3. Zorlayıcı Sebepler

📌 İşçinin işyerinde çalışmasını bir haftadan uzun süre boyunca engelleyen bir zorlayıcı sebebin ortaya çıkması durumunda, işveren iş sözleşmesini feshedebilir.

📌 İşçi bir haftalık bekleme süresinde her gün için yarım ücret alır. Süre dolduğunda işveren işçiyi işten çıkarabilir.

4. İşçinin Gözaltına Alınması veya Tutuklanması

📌 İşçinin tutuklanması veya gözaltına alınması nedeniyle işe devamsızlığı, ihbar süresini aşarsa, işveren haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir.

İşverenin Haklı Fesih Hakkını Kullanma Süresi

📌 İş Kanunu madde 26, işverenin haklı nedenle fesih hakkını kullanma süresini düzenler:

✔ İşveren, fesih sebebini öğrendiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde fesih hakkını kullanmalıdır.
✔ Ancak olayın ortaya çıkışı 1 yılı geçtiyse, işverenin fesih hakkı düşer.
✔ Eğer işçi, maddi çıkar sağladığı bir durum nedeniyle işten çıkarılacaksa, 1 yıllık süre uygulanmaz.

📌 Örnek:
İşçinin işyerinde hırsızlık yaptığı tespit edilmişse, işveren 6 iş günü içinde fesih hakkını kullanmalıdır. Ancak hırsızlık olayı işverene 1 yıl sonra bildirildiyse, fesih hakkı düşer.

İşverenin Haklı Fesih Sebepleri ile Kıdem ve İhbar Tazminatı

📌 İşçi, “Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık” nedeniyle işten çıkarıldıysa, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alamaz.

📌 Ancak “Sağlık Sebepleri” veya “Zorlayıcı Sebepler” nedeniyle işten çıkarıldıysa, işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

Sonuç

✔ İşveren, İş Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen haklı nedenlerden biri gerçekleştiğinde iş sözleşmesini derhal feshedebilir.
✔ İhbar süresi tanımadan fesih yapılabilir, ancak kıdem tazminatı hakkı duruma göre değişir.
✔ Fesih sebebi öğrenildiği tarihten itibaren 6 iş günü içinde fesih hakkı kullanılmalıdır.
✔ Fesih süreci ve tazminat hakları konusunda iş hukuku uzmanı bir avukattan destek almak önemlidir.

Bu süreçte profesyonel hukuki destek almak, işverenin haklarını koruması ve işçiyle olası hukuki ihtilafların önüne geçmesi açısından büyük önem taşır.

Diğer Yazılarımız:

Part Time Çalışanların Temel Hakları

Kıdem Tazminatı: Kimler Alabilir ve Nasıl Hesaplanır?

Çalışan Hamile Kadınların Hakları ve Hamilelik Döneminde Mesai Düzenlemeleri

İşçinin Başka Bir Şubeye Nakledilmesi: Hukuki Çerçeve ve Uygulamalar

Deneme Süresinde İşten Çıkarılma

Yıllık Ücretli İzin Hakkı

Maaşı Ödenmeyen İşçinin Hakları Nelerdir?

İşe İade Davası Nedir?

İhbar Süresi Nedir?

Sigortasız İşçi Çalıştırmanın Tanımı

İhbar Tazminatı Nedir?